O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
Xossalar oynasi.
Xossalar oynasi (
Properties
) forma va unga 
joylashtirilgan ob’yektlarning xossalarini sozlash va tasvirlash uchun 
qo‘llaniladi. Unga, masalan, belgilab olingan ob’yekt xossasi formadagi 
joylashgan pozitsiyasi, balandligi, kengligi, rangidan tashkil topgan 
Xossalar oynasidagi Caption xossasiga «Yozuv matnini o‘zgartirish» 
tugmasining sarlavhasini kiriting. Sarlavhani bosish jarayonida & bеlgi 
maxsus qiymatga ega va aks ettirilmaydi. ALT tugmasi va tagi chizilgan 
bеlgi yordamida siz ob’yеktni sichqonsiz tanlash imkoniga ega bo‘lasiz. 
Bu klavishlarning ekvivalеnt kombinatsiyasi dеyiladi. 
Nazorat uchun savollar 
1.
Yuqori darajadagi dasturlash tillari to‘g’risida gapirib bering 
2.
Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash nima? 
3.
Ob’ekt nima? Sinf nima? 
4.
Inkapsulyatsiya nima? 
5.
Vorislik nima? Polimorfizm nima? 
6.
Visual Basic dasturlash tili va uning imkoniyatlari qanday? 
7.
Visual Basic qanday ishga tushuriladi? 
8.
Visual Basicning interfeysi qanday tuzilgan? 
9.
Visual Basic loyihalash muhiti qanday? 
10.
Visual Basic ning asosiy menulari nima vazifalarni bajaradi? 
11.
Visual Basic forma konstruktori oynasi? 
12.
Boshqarish elementlari paneli nima vasifani bajaradi? 
13.
Xossalar oynasi nima vasifani bajaradi? 
14.
Visual Basic da ilovalar yaratish tartibini tushuntiring. 
 
3§.
Delphi dasturlash tili va uning imkoniyatlari
3.1.Delphi dasturlash tili asosiy elementlari va operatorlari
Delphi bu yuqori sifatga ega bo‘lgan dasturlar yaratish vositasidir. 
Delphini yuklash uchun kamida 4MB tezkor xotiraga ega bo‘lgan 386 
kompyuter kerak bo‘ladi. Lekin normal ishlash uchun kamida 8MB 
tezkor xotiraga ega bo‘lgan 66MHz li 486DX kompyuteri to‘g’ri 
keladi.. Delphida yaratilgan uncha katta bo‘lmagan dasturlar ixtiyoriy 
kompyuterda ishlay oladi. Boshqacha qilib aytganda ularga Delphi 

---

157 
muhiti uchun zarur bo‘lgan tezkor xotira va prosessor tezligi talab 
qilinmaydi. Delphi -Windows operatsion tizimida dastur yaratishga 
yo‘nalti-rilgan dasturlash muxitidir. Delphida dastur tuzish zamonaviy 
vizual 
loyihalash 
texnologiyalariga 
asoslangan 
bo‘lib, 
unda 
dasturlashning ob’yektga yo‘naltirilgan g’oyasi mujassamlashgan. 
Delphida dastur Turbo Pascal dasturlash tilining rivoji bo‘lgan Object 
Pascal tilida yoziladi.