O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

----- Nutqiy nuqsoni bor bolalar bilan ishlash metodikasi 
Ma‘lumki, nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalar bilan ishlashda, 
ularning nutqlarini tiklashda musiqa mashg‘ulotlari katta o‘rin tutadi. 
Bunday gurux bolalari bilan musiqa rahbari logoped musiqa rahbari 
bilan hamkorlikda ishlasa o‘z maqsadiga yetadi. 
Nutqida nuqsoni bor bolalarning nutqini tiklashda musiqa 
raxbarlari ko‘proq logoritmikaga e‘tibor qilishlari ko‘zda tutiladi. 
Bunda: 

to‘g‘ri nafas olishni yo‘lga qo‘yish; 

ovozni rivojlantirish ustida ishlash; 

temp va ritm ustida ishlash; 

eshitish va xotirani rivojlantirish; 

umumiy va maxsus motorikani rivojlantirish; 

so‘zlarni xarakatlar bilan to‘g‘ri ishlay olish;

intonasiya va shu registrlar ustida ishlash;

o‘yinlar. 
Yuqorida ko‘rsatilgan tavsiyalar mashg‘ulot jarayonida o‘z
samarasini beradi. Bolalarning musiqa tafakkurini rivojlantiradi. Idroki 
va hissiyotini tarbiyalaydi. 
Maktabgacha yoshdagi bolalar yorqin va quvnoq ranglarni xush 
ko‘radilar, ularda bu orqali quvnoqlik hissiyotlari rivojlanib boradi. 
O‘quv materiali murakkabligiga ko‘ra xilma – xildir: ko‘proq
aqliy faoliyatni, diqqatni talab qiladigan vazifalarni mashg‘ulotlar
boshida berish kerak. Kuylashdan oldin murakkab jismoniy
mashqlarni berish mumkin emas, chunki bunday mashqlar bolalarni
nafas olishlarini qiyinlashtiradi. Amaliyotga ko‘ra faoliyat turlarini
quyidagicha berish maqsadga muvofiq.
Mashg‘ulot boshida kichik musiqiy – ritmik mashqlar, ular
birorta raqs elementlari ham bo‘lishi mumkin. Bunday harakatlar
bola diqqatini jamlaydi. 

---

28 
Ritmik mashqlardan so‘ng bolalar o‘tiradilar va musiqa
tinglaydilar. Keyin esa qo‘shiq kuylashga o‘tadilar. Bolalar bir
mashq davomida 2 – 3 ta qo‘shiq kuylashadi. Masalan, marsh, raqs, 
qo‘shiq jarayonida musiqa savodidan xabardor bo‘ladilar. Bunday
mashg‘ulotlar