O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Musiqa tinglash:
Bolalarda kichik musiqiy asarni tinglash 
ko‘nikmasini pado qilish. Marsh, qo‘shiq va raqs janrlari haqida ilk 
tasavvur paydo qilish va ularni farqlash. Musiqani mazmunan 
tushunishga o‘rgatish: 

---

33 
Musiqiy-ritmik harakatlarni bajarish: 
To‘p bo‘lib yengil yurish 
va yugurishdan sekin-asta har tarafga, to‘g‘riga, erkin-sochma, doira 
bo‘ylab yengil yurish va yugurishga o‘rgatish. Bolalarni 3-4 sodda va 
oddiy harakatlardan iborat raqslarni to‘p bo‘lib raqs tushishdan juftlikda, 
sochma tarzda, shundan so‘ng doiradagi raqslar ijro etishga o‘rgatish.
Raqs harakatlaridan «Koptokni yuqoriga ot», «arqonni tort», «tokcha», 
«ko‘zguga qara», «xo‘rozcha», «maysani sila» bilan tanishtirish va 
ularni musiqaga mos bajarish.
Kuylash:
Cholg‘u asbobi va kattalarga jo‘r bo‘lib kuylash. Tabiiy 
ovozda zo‘riqmasdan kuylash malakalarini shakllantirish. Kuylash 
vaqtida to‘g‘ri nafas olishga, avval «gulni hidlab», so‘ng kuylay 
boshlashga, o‘tirgan yoki turgan holatda to‘g‘ri kuylashga o‘rgatish.
Qo‘shiq mazmunini tushunib kuylash bilan bir vaqtda harakatlar 
bajarishga o‘rgatish.
Bolalar cholg‘ularida chalishga o‘rgatish:
Bolalar cholg‘ulari 
haqidagi bilimlarni mustahkamlash, karnay, surnay, nog‘ora bilan 
tanishtirish. Metallofon, uchburchak, bolg‘achada chalish usullarini 
o‘rgatish. Ularni tovushidan farqlay olish. Qo‘shiq, raqs va o‘yinlarda
cholg‘ularni jo‘r qilish. 
O‘yin:
Musiqiy faoliyatlarda olingan bilimlarni o‘yinlarda 
namoyon bo‘lishiga erishish. Doira jo‘rligida «Chumchuqlar va 
mushuk», «Ayiqchalar raqsi», xalq o‘yinlaridan «Chori-chambar», 
«Chapak chalish», «Qaldirg‘och» kabilarni o‘ynash. Bolalarga 
tushunarli, qiziqarli bo‘lgan voqyeaband o‘yinlarni tashkil qilish. 
O‘yinda musiqaga mos harakatlanish, nutq, tasavvur va tafakkurni 
rivojlantirish, bolalar cholg‘ulari, o‘yinchoq va qo‘g‘irchoqlardan 
foydalanish.
Bolalarning 
mashg‘ulotlardan olgan 
bilimlarini rivojlantirish 
va 
mustahkamlash 
maqsadida «Kuyini top», 
«Do‘stingni 
ovozidan 
tanib ol», «Xaltachada 
nima 
bor», 
«Qaysi 
cholg‘u yashiringan», «Qush va qushchalar», «O‘rmonda» kabi 
musiqaviy-didaktik o‘yinlarni mashg‘ulot vaqtida va mustaqil 
faoliyatlari davomida gurux xonalaridagi musiqa burchaklarida tashkil 
etish.

---

34 
4 yoshli bolaning egallash lozim bo‘lgan bilim ko‘nikma va 
malakalar 
-Turli hil mazmun va kayfiyatdagi musiqani tinglash, eslab qolish; 
-Tinglangan kuylarni tanib olish va ularning bastakori nomini 
bilish. 
-Kuy, qo‘shiq va raqs haqida tushunchaga ega bo‘lish. 
-Karnay, surnay, nay, nog‘ora, doira kabi xalq cholg‘u asboblarini
tanish va ovozidan farqlash. 
-Qo‘ng‘iroqcha, shiqildoqlar, doiracha, buben, metallofon, 
sunaycha, bolg‘acha, uchburchak kabi bolalar cholg‘ularida chalish 
usullarini bilish; 
-Birgalikda kuylay olish; 
-Qo‘shiq kuylash bilan bir vaqtda harakatlar bajara olish. 
-Harakatli o‘yinlarda faol ishtirok etish. 
-Turli predmetlar bilan harakatlar bajarishni uddalash