O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi №2018 yil «Tasdiqlayman»

Nam tropik o‘molar. Hindixitoy yarim orolida Himolay va G‘arbiy Gat
tog‘larining sernam yon bag‘rlarida, Malakka yarim orolida, Shri-Lankaning 
janubi-g‘arbida, Zond orollari va Filippin arxipelagida nam tropik o‘rmonlar
yaxshi rivojlangan. Ayniqsa Janubi-Sharqiy Osiyoning nam tropik o‘rmonlari 
o‘simlik turlariga nihoyatda boy. Birgina palmalarning 300 ga yaqin turi uchraydi.
Bu yerda baland tanali palmalardan tortib, uzunligi 300 m gacha yetadigan 
chirmashib o‘sadigan palma-lianalargacha (rotang palmasi) mavjud. Tropik
o‘rmonlarda bulardan tashqari tik, sal, terminali hamda bignoniyadoshlar, 
dipterokarpiyadoshlar va anakardiyadoshlar oilasiga mansub daraxtlar o‘sadi. Nam
tropik o‘rmonlarda qimmatbaho mevali daraxtlar ham keng tarqalgan. Bular non 
daraxti, qovun daraxti, mango, mangustan va boshqalardir. Yer yuzidagi
bambuklarning aksariyat turi Janubi-Sharqiy va Sharqiy Osiyoga to‘g‘ri keladi. 
Ular bu yerda yovvoyi va madaniy holda o‘sadi. Suv bosadigan dengiz
qirg‘oqlarida nam tropik o‘rmonlar mantra o‘rmonzorlari bilan almashinadi. 


O‘simliklarning balandlik mintaqalari. Yevrosiyo o‘simliklari kenglik zonalar
bo‘yicha tarqalishdan tashqari tog‘li o‘lkalarda balandlik mintaqalar bo‘yicha ham 
tarqalgan. Balandlik mintaqalarning tarkibi tog‘lar joylashgan tabiiy zonalarga va
ularni o‘rab turgan tabiiy geografik sharoitga qarab o‘zgaradi. Yuqori georafik 
kengliklardagi tog‘larda balandlik mintaqalar juda oddiy bo‘lib, ular o‘rmon-tundra
va tundralardan tarkib topgan. Janubiy kengliklardagi baland tog‘larda esa 
balandlik mintaqalar ancha murakkab va ko‘p spektrli. Masalan, O‘rta Osiyo

---

---

tog‘larining quyi qismida cho‘l va chala cho‘l o‘simlik mintaqalari, yuqoriroqda

tog‘-dasht o‘simliklari va undan ham balandda tog‘-o‘rmon, subalp va alp 
mintaqalari joylashgan. Tog‘larning eng baland qismida qor va muzliklar
mintaqasi mavjud. Kopetdog‘da quruq kontinental iqlim hukmronlik qilganligi 
sababli tog‘-o‘rmon mintaqasi uchramaydi.
Tog‘li ulkalarda issiqlik inversiyasi tez-tez takrorlanib turadigan joylarda 
balandlik mintaqalarning aksincha joylashish hollari ham kuzatiladi. Bunday
holatlarda issiqsevar o‘simliklar ancha yuqorida va sovuqqa chidamli o‘simliklar 
pastda tarqalgan bo‘ladi. O‘simliklarning geografik tarqalishidagi inversiya
hodisalari ayniqsa Janubiy va117 
Shimoli-Sharqiy
Sibir tog‘lari, tog‘oralig‘i botiqlari uchun harakterli. 
O‘simliklarning balandlik mintakalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar bilan Yevrosiyo
tog‘li o‘lkalarining tabiiy geografik tavsifida batafsil tanishasiz.