O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi №2018 yil «Tasdiqlayman»


Qorlardan to‘yinib bahorda toshib oqadigan daryolar



Yüklə 3,31 Mb.
səhifə79/376
tarix26.12.2023
ölçüsü3,31 Mb.
#197416
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   376
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s-www.hozir.org

1. Qorlardan to‘yinib bahorda toshib oqadigan daryolar. Bu iqlim tipidagi
daryolar Sharqiy YYevropa va G‘arbiy Sibir tekisliklarida yaxshi rivojlangan 
bo‘lib, ular asosai bahorda qor qoplamini erishidan to‘yinib toshib oqadi.
Daryo oqimining maksimal qismi bahorga tug‘ri keladi, yozning kelishi bilan 
suv nisbatan kamayadi. Yozda va kuzda yomg‘ir suvidan to‘yinada.
Daryolarning rejimi shimoldan janubga, to‘ndra va o‘rmon-tundra zonalaridan 
dasht va chala cho‘l zonalariga qarab o‘zgarib boradi.
2. Muzliklardan to‘yinib yozda to‘lib odqadigan daryolar. Bunday daryolar
doymiy qor va muzliklar bilan qoplangan Tyashpan, Pomir, Ximolay, 
Hinduqush, Tibet, Markaziy Kavkaz, Alp va boshqa tog‘li ulkalar uchun
harakterli. Tog‘ muzliklaridan to‘yinadigan daryolar yilning issiq davrida to‘lib 
oqadi. Yozda harorat qancha yuqori bo‘lsa tog‘ muzliklari shuncha tez eriydi
va daryolar toshadi. Bu tipdagi daryolarning rejimi qishloq xo‘jaligida 
foydalanish uchun juda qulay.

3. Musson yomg‘rlaridan to‘yinib yozda toshib oqadigang daryolar.
Musson tipidagi daryolar materikning Sharqiy, Janubi-Sharqiy va 
Janubiy Osiyo ulkalari uchun harakterli. Bu daryolar musson
yomg‘irlaridan to‘yinib yoz mavsumida toshib oqadi. Ayniqsa maksimal 
oqim yozning ikkinchi yarmiga to‘g‘ri kelib, kuchli toshqinlar tez-tez
takrorlanib turadi. 


4. Bahorda to‘lib va yozda toshib oqadigan daryolar. Shimoli-Sharqiy Sibir
ulkasidagi daryolar qishning boshlanishi bilan to‘yinish manbalardan mahrum 
bo‘ladi. Xatto bu ulkada ko‘p yillik muzloq yerlar keng tarqalganligi sababli
daryolar qishda yer osti, suvlaridan ham to‘yina olmaydi. Kichik daryolar 
(Anabar, Yana, Indigirka va boshlalar) qattiq sovuq tufayli o‘zanining
tagigacha muzlab qoladi. Bahorda for qoplamining erishidan to‘yinib daryolar 
to‘lib oqsa, yozda muzloq yerlarning erishidan to‘yinib toshib oqadi.

Yüklə 3,31 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   376




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin