O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti


-mavzu. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish jihatlari. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish shakllari



Yüklə 2,7 Mb.
səhifə2/179
tarix23.08.2023
ölçüsü2,7 Mb.
#140231
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   179
ITM UMK (2)

3-mavzu. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish jihatlari. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish shakllari
Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish jihatlari. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish shakllarini tahlil qilish. Ilmiy konsepsiya tadqiqotning qaysi sohaga taalluqli ekanini namoyon etishi. Konsepsiya tadqiqot mohiyatiga zid kelmasligi. Konsepsiya betakror, innovatsion g'oyalaming ifodasi bo’lishi. Konsepsiya dogma emasligi. Tadqiqotning maqsadi yaxlit, aniq bo’lishi.

4-mavzu. Ilmiy tadqiqot tiplari.


Fanlar klassifikatsiyasining muammolari. Sharq va G’arb ilm-fanidagi asosiy muammolar. Fanlarning bosqichma-bosqich rivojlanishi. Hozirgi zamon ilm - fanida qarama - qarshiliklar. Iimiy uslubning belgilari: fikming tushunarliligi, lo‘nda ifodalanishi, iimiy maqsadga muvofiqligi, ratsionalligi, konstruktiv xulosalarga olib kelishi, bahs-muroqaba va kelgusi izlanishlarga joy qoldirishi. Fikrlash, yozish, ifoda ilmiv maqsadga muvofiq kelishi. Ratsionallik va konstruktivlik. Ratsional fikr konstruktiv, biror real narsani, hodisani aql-u idrokka muvofiq tashkil etish, boshqarish yoki takomillashtirishga qaratilishi. Yozish uslubi iimiy asarlami o'qish va maqolalar, asarlar yozish jarayonida shakllanishi. Iimiy tadqiqotlarda xulosaiar chiqarish. Tahlil va uslub. Iimiy tadqiqotda ijodkor shaxsi.


5-mavzu. Dalil – ilmiy muammoning echish omili.
Dalilning iimiy tahlili. Talqin qilish - dalilning muhim unsuri. Empirik dalilning muhim jihati. Dalilning moddiy-texnik yoki metodik tomoni. Iimiy bilim rivojlanishida fan dalillari umumlashtirilishining ahamiyati. Iimiy dalillar, empirik gipotezalar va empirik qonunlar. Iimiy dalil - ishonchli kuzatish, eksperiment mahsuli. Dalil - iimiy bilishning empirik asosi.


6-mavzu. Ilmiy maktab, metod va metodologik yondashuvlar. Intellektual mulk huquqi: innovatsiya va novatsilar, kashfiyot va ixtiro, intellektual mulk va patent tushunchalarining mutanosibligi.
Ilmiy-nazariy izlanishlarda obyekt (predniet)ni analiz va sintez qilish an’anaga aylanganligi. Analizdan maqsad butunga xos bo’lgan xususiyatlar, belgilar, qonunlami topish, qismlami butun orqali ideal holatga yetish imkoniyatlarini izlash ekanligi. Analiz metodi klassifikatsiya va differensiatsiva usullariga tayanishi. Klassifikatsiya obyekt (predmet) qismlarini, bo‘laklarini yiriklashtirish, ya’ni bir-biriga funksional yaqinlarini birlashtirish orqali o‘rganish usuli ekanligi. Differensiatsiyalash - bugunga qarashli, ammo funksional birbiriga bogTiq boTmagan har xil qismlar, boiaklami o‘rganish. Sintez analiz metodi erishgan, yetgan likr, xulosalami umumlashtiruvchi tadqiqot metodi ekanligi. Sintez metodi umumfalsafiy xulosaiar chiqarishga xizmat qilishi. Induksiya va deduksiya. Ilmiy maktab, metod va metodologik yondashuvlar. Intellektual mulk huquqi: innovatsiya va novatsilar, kashfiyot va ixtiro, intellektual mulk va patent tushunchalarining mutanosibligi.



Yüklə 2,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   179




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin