O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti

9-mavzu. Ilmiy tadqiqotda axborot va axborot texnologiyalaridan foydalanish masalalari.
Axborot, ma’lumot va bilim uyg'unligi. Iimiy tadqiqot jarayonida bilimlar hajmining o‘sishi. Ilmiv bilimning informativligi. Ijthnoiy axborot. Ijtimoiy axborotni o‘zlashtirishning ahamiyati. Iimiy axborot. Dmiy axborot - ijtimoiy axborotning bilish faoliyatida foydalaniladigan alohida turi. Informatika. Axborotlashgan jamiyat konseptsiyasi. Texnologiya va texnikani o'zlashtirishning iimiy tadqiqot faoliyatiga ijobiy ta'siri. Texnologiya va texnikani o‘zlashtirishning alohida ijodkor ijod labaratoriyasi tajribasini aniqlash jarayonini qiyinlashtirishi. 6 Iimiy tadqiqot usullari va vositalari. Fanlar tutashgan joy da iimiy bilimning integral sohasi. Informatika va iimiy bilimning o'ziga xosligi.


10-mavzu. Ilmiy tadqiqot metodida tushunish va tushuntirishning ahamiyati. Ilmiy tаdqiqоtdа intuitsiyaning rоli.
Tushunish va uning bilish bilan o'zaro munosabati. Hozirgi adabiyotlarda tushunish turlan, tiplari va darajalari. Germenevtik doira. Tushunish, tavsiflash, tushuntirish va talqin qilish. “Ma'no” tushunchasining talqini. Semiotika - belgilar va belgili tizimlaming xossalarini o‘rganuvchi tan. Ilohiy obraz va uni anglash, ifodalash yoki muayyan badiiy oraz nuqtai nazaridan tavsiflash. Dialog. Iimiy tushuntirishning deduktiv-nomologik modeli. Teologik yoki intensional tushuntirish. Tushuntirish va tushunishning o'zaro nisbati. Tushunish - ma’naviy madaniyatning moddiylashtirilgan ifodasi.


11-mavzu. Ilmiy tаdqiqоtdа intuitsiyaning rоli.
Intuitsiya bilim, sezgi, «daymoniy», «predmet g‘oyasiga egalik», sensualist, intellektual intuitsiya, apersepsiya g‘oyasi, fenomenologik intuitsiya, reduksiya, instinkt, ong osti hodisasi, diniy e’tiqod, «ekzistensiya», «abstraksiyalar ruhi», alogizm va mistik irratsionalizm, evristik usul. Ilm odamlari, intellektual elita, super intellektual elita, konsensus, neytralizm, ijtimoiy mas’uliyat, ochiq va yopiq konsensus.
Intuitsiya – haqiqatni mantiqiy dalillar yordamisiz, bevosita anglab etish qobiliyati. U doim inson aqli va joni birgalikda amalga oshirgan katta ish mahsuli. Intuitsiya muammosi falsafa va tabiatshunoslik tarixida har xil, ba’zan bir-birini istisno etuvchi yondashuvlar, nuqtai nazarlar va tasavvurlar. Antik falsafadayoq bu muammo. Ioniya falsafasi namoyandalari intuitsiyaga bevosita bilim, sezgi a’zolari orqali bilish shakli, eley maktabi vakillari, shuningdek Levkipp va Demokrit bevosita bilim va sezgi a’zolari orqali bilishni rad etishi, sezgilarni soxta deb e’lon qilgani. Suqrot talqinida intuitsiya «daymoniy» yoki «predmet g‘oyasiga egalik». Platon ham hissiy bilishni haqiqat emas deb hisoblagankigi.