O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Nimani o’qitish kerak?
savoliga javob beradi, ya’ni boshlang’ich sinflar ona tili kursining dasturlarini, 
ta’lim mazmunini belgilab beradi, o’quvchilar uchun darsliklar va qo’llanmalar 
yaratib, ularni takomillashtirib, samaradorligi va muvofiqligini doimiy nazorat qilib
boradi. 

---

8 
2. O’qitish metodlari, tamoyillari, usullari, dars va uning turlarini, o’quvchilar 
amaliy ishlari, mashqlar va yozma ishlarning izchil tizimini ishlab chiqadi, ya’ni 
“Qanday o’qitish kerak?”
savoliga javob tayyorlab beradi.
3. O’quvchilarga ona tilidan bilim berish va ko’nikma hosil qilishda ilmiy 
nuqtai nazardan eng foydali shart-sharoitlar haqidagi masalalarni hal qiladi, ya’ni 
“Nega xuddi mana shunday o’qitish kerak?”
savoliga javob tayyorlaydi. Eng 
foydali materiallarni o’rganadi, tanlangan metodlarni asoslaydi, tavsiyalarni 
eksperimental tekshiradi.
Boshlang’ich sinflarda ona tili o’qitish metodikasi yuqori sinflarda ona tili 
o’qitish metodikasining dastlabki bosqichi bo’lib, u tekshiradigan masalalarni 
boshlang’ich sinf o’quvchilariga tadbiqan (muvofiq ravishda) o’rgatadi. Shu bilan 
birga, boshlang’ich sinflarda ona tili o’qitish metodikasining o’ziga xos 
xususiyatlari ham mavjud. Boshlang’ich sinflarda ona tilini o’qitish grammatika, 
imlo va unga bog’liq holda nutq o’stirish metodikasinigina emas, balki xat-savod 
o’rgatish, sinfda va sinfdan tashqari o’qish metodikalarini ham o’z ichiga oladi. 
Shulardan kelib chiqib, boshlang’ich sinflarda ona tili o’qitish metodikasi fani 
quyidagi 
vazifalar
ni bajaradi: 
a) boshlang’ich sinflarda ona tili kursining mazmuni, hajmi va mavjud tizimini, 
ya’ni kursning (xat-savod o’rgatish, o’qish, grammatika va imlo, nutq o’stirish va 
h.k.) dasturini belgilash va asoslash; 
b) o’qish va yozuvdan bilim va ko’nikmalarning shakllanishi jarayonini hamda 
bu jarayonda o’quvchilar duch keladigan qiyinchiliklarni o’rganish, xatolarning 
sababini tahlil qilish, ularning oldini olish va to’g’rilashga yordam beradigan ish 
turlarini ishlab chiqish; 
v) ona tilidan beriladigan o’quv materialini o’quvchilar aniq tushunishi va 
puxta o’zlashtirishiga, ularda olgan bilimlarini amaliyotda tatbiq eta olish va 
ularning zehnini, xotirasini, kuzatuvchanligini, yodda saqlashini, mantiqiy, ijodiy 
tafakkurini, nutqini o’stirishga yordam beradigan metod va vositalarni ishlab 
chiqish; 

---

9 
g) ona tilini o’rgatish bilan bog’liq holda boshlang`ich ta`lim oldiga qo’yilgan 
tarbiyaviy vazifalarni amalga oshirish, o’quvchilarda axloqiy va estetik sifatlarni 
shakllantirish. 
Ona tili o’qitish metodikasi ta’limning turli bosqichlarida o’quvchilarning 
bilim, ko’nikma va malakalarini aniqlaydi, o’qishning muvaffaqiyati va 
kamchiliklarini belgilaydi, sababini o`rganadi, xato va kamchiliklarni bartaraf etish 
usullarini topadi. 
Ona tili o`qitish metodikasi ta’lim tizimining barcha bosqichlirida ona tilini 
o’qitishning izchillik va uzluksizligini ta’minlaydi. Maktabgacha ta`lim 
muassasalarida, asosan, bolalarning nutqini o’stirish nazarda tutiladi. Boshlang’ich 
sinflarda o’quvchilar nutqini o’stirishdan tashqari, ona tilidan elementar nazariy 
tushunchalarni amaliy o’zlashtirishlariga ham amal qilinadi. 
Boshlang’ich sinflarda ona tili o’qitish metodikasi fani quyidagi