9
oshiriladi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida mulkchilik shakllari turli xil bo‘lgan
subyektlarning tashkil topish
jarayonida ularni boshqarish, faoliyatini nazorat va
tahlil qilish; ma’muriyat tomonidan tezkor qarorlarning
qabul qilinishiga asos
bo‘ladigan zarur ma’lumotlarni asosan buxgalteriya hisobi taqdim etadi.
Iqtisodiy faoliyatini boshqarish iqtisodiyot hisobi orqali olingan ma’lumotlar
asosida olib boriladi va tegishli qaror hamda qonun-qoidalar qabul qilinib,
shular
asosida butun iqtisodiyot faoliyati boshqariladi.
Iqtisodiy jarayonlarni kuzatish, tashkil
qilish tegishli manbalarni
o‘zgarishiga olib kelish bilan birga ularga bo‘lgan talabni o‘rganish imkonini
beradi. Bu imkoniyatni faqat hisob yuritish yo‘li bilan amalga oshirish mumkin.
Hisobni takomillashib borishiga birinchidan, ishlab chiqarishni o‘sib borishi
o‘z ta’sirini o‘tkazib borsa,
ikkinchidan, boshqaruv tizimidagi o‘zgarishlar ham
hisobni rivojlanib borishiga asos yaratadi.
Xo‘jalik hisobining turlarini quyidagi rasmda ko‘rishimiz mumkin:
1-rasm.
Xo‘jalik hisobining turlari
Xo‘jalik hisobi turlarini qaysi biridan foydalanish birinchi navbatda amalga
oshirilayotgan iqtisodiy jarayonni o‘rganish va kuzatish muddatlariga bog‘liq
bo‘lsa, ikkinchidan ma’lumotlarni ya’ni, o‘tkazilgan kuzatish natijalarini
umumlashtirish tartibiga ham bog‘liqdir.
Operativ (tezkor) hisob.
Korxonalarda ishlab chiqarishni tezkor boshqarish
maqsadlarida yuritiladi. Operativ (tezkor) hisob muomala sodir bo‘layotgan
joyning o‘zida va biror-bir xo‘jalik operatsiyasini sodir etish paytida yuritiladi. Bu
hisobning korxona va uning tarkibiy bo‘linmalariga
joriy rahbarlik qilish
maqsadida ma’lumotlarni tezkor ravishda olish va ulardan foydalanish uning farq
Dostları ilə paylaş: 
