54
1.
Amaldagi o‗sish sur‘atlari tenglamasi - R.Xarrod
modeli tenglamasi
natijasidir. U ishlab chiqarish maqsadlarida foydalaniladigan mahsulotning o‗sishidan
bir qismini jamlanishini ta‘minlash uchun milliy daromadda jamg‗armalar ulushi
qanday bo‗lishi kerakligini ko‗rsatadi:
s
Gc
,
(1)
bu yerda:
G
– (
growth
) qandaydir davr bo‗yicha
umumiy ishlab chiqarishning
amaldagi o‗sishi (o‗sgani), masalan yil bo‗yicha:
Y
Y
G
/
, ya‘ni amaldagi o‗sish
sur‘ati – bu daromad o‗sishining biznes davr daromadi miqdoriga nisbati;
Y
I
c
/
- kapital koeffitsienti yoki bir-birlik daromad yoki mahsulot o‗sishining
―investitsion qiymatini‖ ko‗rsatuvchi ishlab chiqarishning kapital talab koeffitsienti. U
kapitalning teskari unumdorligi miqdori bo‗lib hisoblanadi
cS
/
1
–
milliy
daromadda jamg‗armalar ulushi yoki jamg‗arishga moyillik:
Y
S
s
/
.
Agar (1) tenglamani uning elementlari mazmuni bo‗yicha yozadigan bo‗lsak,
unda Dj.Keynsning – investitsiyalar teng jamg‗armalar, ayniyatiga ega bo‗lamiz:
Y
S
s
/
Y
S
Y
I
/
/
S
I
.
Biroq, R.Xarrodning yondashuvi Dj.Keyns yondashuvidan ancha farqlangan.
Keynschilik modelida investitsiyalar va jamg‗armalar tengligi statik shaklda,
R.Xarrod modelida esa dinamik shaklda ifodalangan:
tenglamaning chap qismi
Gc
ishlab
chiqarish
maqsadlariga
yo‗naltirilgan
mahsulot
o‗sishining
kapitallashtiriladigan qismini ifodalab, u jamg‗armalarning
s
ma‘lum
ulushi bilan
ta‘minlanishi shart.
2. Kafolatlangan o‗sish sur‘atlari tenglamasi. Tadbirkorlar ko‗zda tutadigan va
umuman qoniqish hosil qiladigan rivojlanishning prognozi shuni ifodalaydi:
s
cr
G
w
.
(2)
R.Xarrodning fikricha kafolatlangan (
warranted
) o‗sish sur‘ati
w
G
dinamik
muvozanatning chizig‗i hisoblanadi. Shu bilan barcha
cr
(kapital bo‗lgan talabning
zaruriy koeffitsienti) ham dinamik muvozanatning koeffitsienti hisoblanadi: u
mahsulot chiqarish o‗sishiga yangi
kapitalga ehtiyojni ifodalaydi, uni ta‘minlash
55
uchun shu yangi kapital talab etiladi. Bundan kelib chiqadiki, kafolatlangan o‗sish
sur‘ati tenglamasida investitsiyalar
Dostları ilə paylaş: