O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Biznes va tadbirkorlik” kafedrasi

39- chizma. Importdagi o’zgarishlarning eksportga ta’siri 
Natijada muvozanatli real valyuta kursi oshadi, milliy mahsulotlar 
qimmatlashadi va sof eksport kamayadi. 
Shunday qilib, mamlakat ichki bozorini chet el raqobatchilaridan himoya 
qilish maqsadida olib boriladigan protektsionistik savdo siyosati joriy 
operatsiyalar hisobi va kapital harakati hisobiga ta’sir qilmaydi Ammo, u 
muvozanatli real valyuta kursini oshiradi va tashqi savdo miqdorini kamaytiradi. 
Sof eksport o’zgarmagan bo’lsa ham V nuqtadagi eksport va import hajmi A 
Real valyuta 
kursi 
E 
X
n
(E
) 
X
n1
 
Real almashinuv kursining 
muvozanat miqdori 
S-I(R
*
1
) 
X
n2
 
E
2 
E
1 
S-I(R
*
1
) 
Sof eksport 
Real valyuta 
kursi 

---

210 
nuqtadagi eksport va import hajmidan kam bo’ladi. Importga cheklashlarni 
joriy qilish ichki narxlar darajasi (R
d
)ning oshishiga olib keladi. 
Shuning uchun ham uzoq davrda nominal valyuta kursi (E
n
) narxlar oshishiga 
teng tarzda kamayadi. Natijada, o’sgan muvozanatli real valyuta kursi E
2
nuqtada 
barqarorlashadi, ya’ni sof eksport kamayishi ortidan E
1
nuqtaga qadar 
pasaymaydi. Narxlar darajasining ko’tarilishiga javoban nominal valyuta 
kursining pasayishi sotib olish qobiliyati paritetini tiklaydi. 
Tayanch so’z va iboralar: 
erkin konvertirlanadigan valyuta, qisman 
konvertirlanadigan valyuta, konvertirlanmaydigan valyuta, valyuta kursi, 
kotirovkalash, qayd etilgan valyuta kursi, real valyuta kursi, erkin tebranuvchi 
valyuta kursi