Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti


Royal Dutch Shell + Shell Transport & Trading, bitim



Yüklə 15,56 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə162/186
tarix14.12.2023
ölçüsü15,56 Kb.
#176885
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   186
Дарслик Korporativ moliya (2)

8. Royal Dutch Shell + Shell Transport & Trading, bitim 
miqdori 

 80,1 milliard AQSH dollari 
Bu ajoyib bitim birgina oddiy sabab asosida amalga oshirildi. 
Ya’ni Shell – britan-golland kompaniyasi boʻlib, dastlab 1907 yilda 
Royal Dutch Petroleum va The Shell Transport & Trading 
kompaniyalari oʻzaro birlashadi, lekin mamlakatlar hukumatlari 
talablari asosida ular alohida brendlar asosida faoliyat koʻrsatadilar. 
Faqatgina 2005 yilga kelib kompaniyalarning statuslari oʻzgargan 



338 - 
holda yangi bitim tuziladi. Aslida bu bitim faqatgina formal ahamiyat 
kasb etadi. Chunki 2005 yilgacha bu ikkala kompaniya yagona 
xolding tarkibida faoliyat yuritib, bu xolding kompaniyaning 60 foiz 
aksiyasiga Royal Dutch Petroleum kompaniyasiga, 40 foizi esa Shell 
Transport & Trading kompaniyasiga tegishli edi.
 
7. Exxon + Mobil, bitim miqdori 

 80,3 milliard AQSH dollari 
Hammasi juda oddiy yuz berdi: Exxon va Mobil oʻzaro 
birlashishi natijasida dunyodagi eng yirik uchinchi kompaniya yuzaga 
keldi. Lekin jarayon bundanda qiziqarli tarixga ega. 1911 yilda AQSH 
Oliy sudi Standard Oil kompaniyasini amerika bozorida monopolist 
kompaniya sifatida e’tirof etadi va uning egasi Jon Rokfellerni 
kompaniyani boʻlib yuborishga majbur qiladi. Bu amaliyot Amerika 
tarixiga eng yirik antimonopol hukm sifatida kiradi. 1999 yilga kelib 
Rokfeller neft imperiyasining ikki boʻlagi yana oʻzaro birlashadi va 
natijada bozorda yanada qudratli ishtirokchi Exxon Mobil 
korporatsiyasi oʻz faoliyatini boshladi. 
6. SBC + AT&T, bitim miqdori 

 83,1 milliard AQSH dollari 
AT&T ilgari AT&T emas SBC edi, oʻz navbatida SBC ham SBC 
emas AT&T edi. Ya’ni ular oʻzaro nom almashishgan. Izoh berib 
oʻtamiz: 1984 yilda Amerika tarixidagi yana bir antimonopol ish 
doirasida AT&T gigant kompaniyasi oʻz biznesini boʻlishga majbur 
boʻladi va yangi SouthWestern Bell kompaniyasi oʻz faoliyatini 
boshlaydi. 1995 yilda SouthWestern Bell kompaniyasi oʻz nomini 
SBC Communicationsga oʻzgartiradi va SBC brendi asosida faoliyat 
yurita boshlaydi. 2005 yilga kelib qudratli kompaniyaga aylangan 
SBC oʻzining sobiq bosh kompaniyasi hisoblangan AT&T 
kompaniyasini 83,1 milliard dollarga sotib oladi. Bu qoʻshib olish 
amaliyoti hech qanday dushmanlik kayfiyatidagi emas, balki doʻstona 
qoʻshib olish amaliyoti sifatida amalga oshiriladi. Barchasi oldindan 
rejalashtirilgan edi va SBC oʻz brendidan AT&T foydasiga voz 
kechadi hamda AT&T brendi saqlanib qolishadi. Yana shuni ham 
ta’kidlash kerakki, AT&T kompaniyasi birlashishlar va qoʻshib 



339 - 
olishlar bozorida ancha faol boʻlib, 2006 yilda 67 milliard dollarga 
BellSouth kompaniyasini, shuningdek, 2011 yil martida esa Deutsche 
Telekom kompaniyasidan T-Mobile USA kompaniyasini 39 milliard 
dollar hisobiga sotib oladi.

Yüklə 15,56 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   186




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin