O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti kichik biznes va tadbirkorlik toshkent – 2010

6.2.2-jadval
O’zbekiston Respublikasi tijorat banklari 
tomonidan kichik biznes subyektlariga berilgan kreditlar dinamikasi, mlrd.
so’m
Ko’rsatkichlar
2005 y. 2006 y. 2007 y. 2008 y. 2009 y.
Banklar tomonidan kichik biznes
subyektlariga berilgan kreditlar-
jami
419,9
547,4
743,7
1250,7 1851,7
Shu jumladan:
Kichik biznes subyektlariga
banklar tomonidan berilgan
mikrokreditlar
45,4
64,9
110,0
202,5
322,1
Jadvaldan ko’rinadiki, 2005-2009 yillar davomida tijorat banklari tomonidan
kichik biznes subyektlariga berilgan jami kreditlar miqdori 4,4 barobar,
mikrokreditlar miqdori esa 7,1 barobar oshgan.
Shu o’rinda tijorat banklari kreditlari to’g’risida so’z borganda ularning
maqsad yo’nalishlari jihatidan tarkibi ham takomillashib borayotganligini
ta’kidlash lozim (6.2.3-rasm).
Banklarning investisiya maqsadlariga yo’naltirilgan kreditlarining umumiy
kredit portfelidagi ulushi qariyb 70 foizni tashkil etdi, iqtisodiyotimizning real
sektoriga yo’naltirilgan kreditlarining umumiy hajmi esa 2009 yilda 2000 yilga
nisbatan 14 barobar oshdi.
So’nggi o’n yilda iqtisodiyotning real sektorlarini kreditlashga yo’naltirilgan
ichki manbalar 25 barobardan ziyodroq ko’paydi. 6.2.3-rasmdan ko’rinadiki, 2009
yilda jami bank kreditlari tarkibida uzoq muddatli kreditlarning ulushi 78,3 foizni
tashkil etgan.

---

---

Yuqoridagi fikr-mulohazalardan ko’rinadiki, mamlakatimizdagi bank-

moliya sohasining tobora mustahkamlanib borishi amalga oshirilayotgan iqtisodiy
islohotlar moliyaviy ta’minotining kuchayishi, iqtisodiyot real sektorining har
tomonlama qo’llab-quvvatlanishiga hamda barqaror iqtisodiy o’sish sur’atlarining
ta’minlanishiga zamin yaratmoqda.
Bank operasiyalari aktiv va passiv operasiyalardan iborat bo’lib, passiv
operasiyalar pul mablag’larini ma’lum bir yo’nalishga safarbar etishga qaratilgan.
Banklar passiv operasiyalar orqali jamg’armalar va vaqtinchalik bo’sh turgan
mablag’larni ishlab chiqarishga safarbar etib, foyda oladi. Aktiv operasiyalar turli
xarakterdagi kreditlarni berish operasiyalari bilan bog’liq bo’lib, quyidagi
elementlari bo’yicha turkumlanadi: