O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi
- rasm. Mexanik kurak turidagi tog‘ ekskavatori
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.3 - rasm. Tog‘ ekskavatori elektrmexanik majmuasining tarkibiy tuzilishi
|
1.2 - rasm. Mexanik kurak turidagi tog‘ ekskavatori
Ekskovatorning ishchi organi uning kurakli cho‘michi (1) hisoblanadi. Kurakli cho‘mich ōq (3)da sharnir bilan mahkamlangan suriluvchi dasta (2)ning uchiga qotirilgan. Tog‘ jinslarini sindirish va cho‘michni to‘ldirish bir vaqtning o‘zida ikki harakat orqali, ya‘ni dastaning surilishi yordamida, kurakning ilgarilanma harakati va po‘lat arqon yordamida kurakning yuqoriga ko‘tarilish harakati orqali amalga oshiriladi. Undan keyin cho‘michdagi tog‘ jinslarini to‘kish uchun cho‘mich kerakli balandlikka ko‘tarilgandan so‘ng platforma (4) yordamida 21 kerakli burchakka, kerakli tomonga buriladi va cho‘mich boshatiladi. Bu harakatlar sikli kerakli hajmdagi tog‘ jinslari yig‘ilguncha takrorlanadi. 1.3 - rasmda ekskavator elektromexanik majmuasining tarkibiy sxemasi keltirilgan. Harakatlanuvchi mashina sifatida ekskavatorning elektr ta‘minoti 6kV yoki 10kV kuchlanishli egiluvchan kabellar orqali amalga oshiriladi. Bu kabel ulanuvchi punktga yoqib o‘chirish bolimiga ulanadi. Elektrenergiyani ekskavator bortiga uzatish uchun xalqasimon tok qabul qilgichdan foydalaniladi. Yuqori kuchlanishli zanjirni kommutatsiyalash va himoyalash uchun yuqori kuchlanishli taqsimlash qurilmasi (TQ) xizmat qiladi, undan elektrmashinali o‘zgartgich agregatining sinxron motori ta‘minlanadi. 1.3 - rasm. Tog‘ ekskavatori elektrmexanik majmuasining tarkibiy tuzilishi Ko‘tarish, cho‘michga bosim berish, burilish va siljish (yurish) kabi ekskavatorning asosiy harakatlarining elektr yuritmalari alohida o‘zgarmas tok generatorlar orqali ta‘minlanuvchi o‘zgarmas tok motorlari bilan amalga oshiriladi. Elektr yuritmani boshqarish uchun esa boshqaruv qurilmasi va mashinistning pult- 22 kreslosi xizmat qiladi. Ekskavator elektr yuritmasining mexanik qismiga reduktor, baraban-arqonli uzatma, bosim yuritmasining reyka-tishli uzatmasi va boshqa elementlar kiradi. Ekskovatorning aloxida mexanizmlari elektrmexanik tizimlarini birlashtiruvchi umumiy boshqarish sxemasi qazishni olib borish jarayonini tashkil qilishning eng yaxshi sharoitlarini ta‘minlash asosida quriladi. Jarayonni boshqarishning eng asosiy shartlaridan biri elektr yuritmalar ishining yuqori dinamikasini ta‘minlashdir. Ishlab chiqarish unumdorligi yuqori bo‘lishi uchun qazish sikli 20-30 sek.ni tashkil qilishi kerak. 5-20 m 3 gacha hajmga ega bo‘lgan cho‘michli ekskavatorning og‘irligi bir necha yuzlab tonnaga teng bo‘ladi, cho‘mich hamda boshqa harakatlanuvchi mexanizmlar og‘irligi ham katta bo‘ladi. Shuning bilan bir vaqtda ekskavtor cho‘michning harakati boshqaruv dastalari harakatiga aniq mos kelishi kerak. Tog‘ jinslarini maydalashda cho‘mich sinib ketmasligi uchun unga berilayotgan bosim nazorat ostida bo‘lishi kerak. Tizimni tezkor boshqarish jarayonida ekskavator mexanik qismlarining mexanik inertsiyasini inobatga olish talab qilinadi. Bu esa elektr yuritmani boshqarishning murakkab avtomatik tizimlarini qo‘llashni talab etadi. Raqamli dasturiy boshqariluvchi metall qirquvchi dastgohlar juda murakkab elektr yuritmaga ega bo‘ladi. Bunday dastgoh berilgan dastur bo‘yicha detallarga avtomatik tarzda yuqori aniqlik bilan ishlov berish uchun xizmat qiladi. Dastgoh quyidagilarni o‘z ichiga oladi: metallarni qirqishni amalga oshiruvchi bosh yuritma, detalni berilgan dastur bo‘yicha qirqish uchun qirquvchi asbobni aniq pozitsiyasini saqlagan holda aniq harakatini ta‘minlab beruvchi bir yoki bir nechta uzatish mexanizmlari yuritmalari. Bosh harakat va uzatish elektr yuritmasi uchun tezlikni aniq boshqarish xarakterlidir, boshqa uzatish mexanizmlari uchun esa holatni aniq tanlash xarakterlidir. Bosh harakat uchun tezlikni rostlash chegarasi 1000:1ni tashkil qiladi, uzatishni rostlash uchun esa 10000:1 ni tashkil qiladi. Shu bilan bir vaqtda berilgan tezlikni yuqori aniqlikda ushlab turish ham talab etiladi. Detalga ishlov berish uchun qirquvchi asbob holatini rostlash bir necha mikronlarni tashkil qiladi. Shunday qilib zamonaviy metall qirquvchi dastgoh 23 (1,4 - rasm) yuqori aniqlikni ta‘minlovchi avtomatik elektr yuritmalardan tashkil topgan elektromexanik tuzilmalar yigindisidan iborat. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|