O‘zbekiston respublikasi o‘rta maxsus va oliy talim vazirligi

2.2. Zamonaviy tarbiyachiga lozim fazilatlar to`g`risida

Jamiyatda zamonaviy tarbiyachi bo`lishda har-xil dasturlar va uslubiy ishlanmalarini biladigan malakali mutaxassis, bilimdon odam bo’lishi kerak. Bu shuningdek bolalar va ularning ota onalari o’rtasidagi murakkab tizimini o’rgana oladigan yaxshi psixologdir. Bu sezgir jamoada ishlashni biladigan nozik va hamkorlikga tayyor bo’lgan hamkasb. Uzliksiz o’z-o’zini tarbiyalash, bolalar bilan ishlashning yangi usullari va uslublarini izlash va ayni paytda eng yaxshi usullardan foydalanish tarbiyachilik-tajribasi ularning barchasi ajralib turadi.

Jamiyatda zamonaviy tarbiyachi modelini yaratishda pedagogik odob muhim ahamiyatga ega. Odob deganda, hulq odatlari majmui ijtimoiy- iqtisodiy tuzim taqazosi bilan turmush sharoitining alohida tarzi, an’analari negizida odamlar o’rtasida paydo bo’lgan muomala-munosabatlarning xususiyatlari tushuniladi. Tarbiyachining pedagogik odobi kishilarning amaliy xatti-harakatlari muomala munosabatlarda nomoyon bo’ladi. Pedagogik odob umuminsoniy va milliy axloqning, vazifalari, tamayillari, tushunchalari, talablari mezonlarini ta’lim tarbiya jarayonida oydinlashtirib pedagogning ta’lim oluvchilar, kasbdoshlari, ota onalar ta’lim muassasa rahbarlari bilan munosabatlarida namoyon bo’ladigan kasbiy axloqiy hususiyat yig’indisidir.
Hozirda zamonaviy tarbiyachi hozirgi kunga qo’yilgan talablariga javob berishi zarur. U bolalar bilan ishlashda qo’shiq aytishi, raqsga tushishi, barcha rivojlanish texnikasini bilishi va bolalar bog’chasidagi bolalar bilan mashg’ulotlarda faol foydalanishi kerak. Har bir tarbiyachi har bir bolaning yosh va individual hususiyatlarini bilishi, bolalar bilan ishlash metadalogiyasini bilish bilan bir qatorda, tarbiyachi bolalarning guruhdan-guruhga muvaffaqiyatli o’tishiga, ularni rivojlanish va tarbiyada bosqichma-bosqich shakllanishida yordam beradi. Tarbiyachi inson qiyofasini shakllantirishda o’zining murakkabligi va go’zalligini ta’lim-tarbiya jarayonida to’g’ri yo’naltirmog’I kerak. Tarbiyachi MTT asosiy muomoni hal qilish va har tamonlama rivojlangan shaxni tarbiyalash guruhda bolalarni o’qitishga ma’sul shaxsdir. Tarbiyachi bolaning ona tilini, matematikaning elementar asoslarini, tasviriy faoliyatni rivojlantirish uchun harakat qiladi. Bolalarning muvoffaqiyatli o’zlashtishlari uchun zarur bo’lgan har xil, qulay bilim va ko’nikmalarni shakllantirishga va rivojlantirishga ko’maklashadi. Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga tarbiyachi o’zining mustaqillik asoslarini, o`zini tutish qoidalarni o’rgatadi. Zamonaviy tarbiyachi bolani maktabga tayyorlashda og’zaki hisoblash, rasm chizish, plastilin, dizayner va boshqa qulay vositalar yordamida nozik vosita maxoratini yuzaga chiqarishda zamonaviy ta’lim tarbiya metodlaridan foydalanadi. Bolani o’qitish, rivojlantirish tarbiyalashning asosiy usuli-bu o’yin. Zamonaviy tarbiyachi albatda mashg’ulotlar davomida bolaga berilayotgan ta’lim-tarbiyaning yanada samarali va tushunarli bo’lishi uchun mashg’ulotlar davomida turli o’yinlardan foydalansa maqsadga muvofiq bo’ladi. Bola bilan doimiy aloqa qilish tarbiyachining eng muhum vazifasidir. Tarbiychi bolalarning yoshiga qarab ko’plab savollarga javob bera olishi kerak. Tarbiyachi har bir bolaga qanchalik to’g’ri va tez yondashishni, ularni bir jamoaga yig’a olishga, maktabgacha yoshdagi bolalarning mehribon va ochiq ko’ngil bo’lishiga va sergak holda o’sishiga yordam beradi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tarbiyachi bolalarning ovqatlanish, uxlash, yurish, jismoniy mashqlar va bolaning kun davomida bajariladigan jarayonlarni boshqaruvchi shaxs tarbiyachidir. Tarbiyachi bolalarga to’g’ri gapiring, qo’shiq kuylang, raqsga tushing, rasm chizing va do’st ortiring deya bolalar bilan suhbatlashadilar. Eng avvalo MTT tarbiyachining ishidagi eng muhum narsa bu har bir bola uchun javobgarlikdir. Bu bolaning hayotida turli xil a’zolarning jarahatlanishiga va sihat-salomatligini ta’minlaydigan kishi. Tarbiyachi nafaqat bolalar jamoasining ishini, balki bolalarning bir biri bilan shaxsiy munasabatlarini ham tashkil qiladi. Bolalarni tarbiyalashda tarbiyachining ko’rinishi muhum ro’l o’ynaydi. Yoqimli ko’rinish, muloyim muomila nafaqat bolalarni o’ziga jalb qiladi, balki ota onalarda ham yaxshi taassurot qoldiradi. Zamonaviy tarbiyachining zaruriy fazilatlari sabr -toqat va yaxshi niyatdir, chunki tarbiyachi nafaqat bolalar bilan balki ota-onalar bilan ham ishlashi kerak. Ota-onani hurmat qilishni o’rganish, ularning fikri bilan hisoblanishni o’rganish kerak.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 30- sentabr kuni “Maktabgacha ta'lim tizimini boshqarishni tubdan takomillashtirish to'g'risida’’gi qarorini imzoladi. Hujjatga ko'ra, Maktabgacha ta’lim vazirligi tashkil etildi. Yangi vazirlik tarkibiga Qoraqalpog'iston maktabgacha ta'lim vazirligi, Toshkent shahar va viloyatlarning maktabgacha ta’lim boshqarmalari hamda ularning shahar tumanlardagi bo'limlari kiradi.
Qarorda aytilishicha oxirgi 20 yil ichida maktabgacha ta'lim muassasalari soni 45% dan ko'proqqa qisqarib ketgan, bolalarning maktabgacha ta’lim muassasalari tomonidan qamrab olinishi 30%ga yaqinni tashkil etadi.
Shu munosabat bilan maktabgacha ta'lim rahbarlari va pedagog xodimlarni zamonaviy texnologiyalar va metodlar negizida qayta tayyorlash va "bolalarni saqlash bo’yicha munosib sharoitlar" ni yaratish rejalashtirilgan.
Zamonaviy jamiyatda maktabgacha tarbiya tarbiyachisiga jiddiy talablar qo'yilmoqda. Shuning uchun tarbiyachi bolalar bog'chasi maxsus ma'lumotga ega bo'iishi kerak. O'rta maxsus kasb- hunar ta'limi tarbiyachilar malakasini oshirish kollejida mavjud. Yoki siz pedagogik institutda yoki fakultetdagi universitetda tegishli tayyorgarlikdan o'tishingiz kerak maktabgacha pedagogika va psixologiya. Ta'lim muassasalarida to'liqsiz o'rta va o'rta ma'lumot asosida kunduzgi yoki kunduzgi ta'lim asosida ta'lim olishingiz mumkin. Bundan tashqari, o'qitish byudjet va pullik asosda amalga oshiriladi.
Maktabgacha ta'limni rivojlantirishning hozirgi bosqichi bolalar bog'chalari amaliyotiga innovatsion texnologiyalarni joriy etishning jadal sur'ati bilan tavsiflanadi. Amalga oshirilgan federal davlat ta'lim standartlari (GEF) umumiy ta'lim dasturining tuzilishiga va to'rttasiga ma'lum talablarni qo'yadi ta'lim yo'nalishlari (kommunikativ-shaxsiy, kognitiv-nutq, badiiy va estetik va jismoniy rivojlanish sohasi). Va shuningdek, kattalar va bolaning o'zaro munosabatlariga asoslanib, bolalar bog'chasida o'quv jarayonini qurish kerak. Shuning uchun, talablar kasbiy fazilatlar tarbiyachi yangi tushuncha paydo bo'ldi. "Kasbiy kompetensiya", bu mehnat vazifalari bilan belgilanadigan va ilmiy ta'lim va hissiy-qiymat munosabatiga asoslangan pedagogik faoliyatni samarali amalga oshirish qobiliyatida o'zini namoyon qiladigan narsa. o'quv faoliyati. Professional qobiliyat Maktabgacha tarbiya tarbiyachisi kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan munosabat uchun zarur bazaga ega va deb taxmin qiladi shaxsiy fazilatlar, nazariy bilim, kasbiy ko'nikmalarga ega bo'lib, u o'zini o'zi o'qitish jarayonida yaxshilaydi.