Birjadagi brokerlik joyideganda -fond birjasi o’zining to’la huquqli a’zosiga
yaratib berishi mumkin bo’lgan imkoniyatlar yig’indisi tushuniladi. Ushbu
imkoniyatlarning eng asosiysi –birja maydonchasida qimmatli qog’ozlarni o’z
nomidan va o’z hisobidan, yoki mijozlar hisobidan va ularning topshirig’iga ko’ra
xarid qilish yoki sotish imkoniyatidir.
Amaldagi qonunchilik xujjatlariga asosan brokeroik joylari (misol uchun
“Toshkent” RFB da) nomallum muddatga sotib olinadi va unga birja
tomonidantalablarga to’liq rioya qilingani holda faoliyat ko’rsatadilar.Bunda ular
birjalarga ular tomonidan belgilangan miqdorda a’zolik badallari to’lab boradilar.
Alohida ta’kidlash lozimki brokerlik joylari – Bevosita birja savdolari orqali
sotilishi va sotib olinishi, sotib olingan brokerlik joylarini ijaraga berishga o’am
ruxsat etiladi. Chunki har-qanday birjada brokerlik o’rinlari cheklangan miqdorda
bo’lib, birjalarning movqelaridan kelib chiqqan holda ularga ya’ni brokerlik
joylariga bo’lgan talab yuqori yoki past bo’lishi mumkin. YUqori movqega ega
bo’lgan birjalardagi brokerlik joylariga bo’lgan talab ham katta bo’ladi, sababi har-
qanday brokerlik firmalari bunday birjalardan joy sotib olishi ular faoliyatining
samarali bo’lishiga asos bo’lib xizmat qiladi.
Brokerlarning birja savdolariga kiritilishi Fond birjasining maxsus litsenziyaga ega bo’lgan professianal a’zolari
(ishtirokchilari) ya’ni brokerlarning birja savdolariga kiritilishi va qimmatli
qog’ozlar bilan savdo operatsiyalarida ishtirok etishlariga Birja tizimida tashkil
etiladigan muhim bo’linmalardan hisoblangan “Malaka komissiyasi” tomonidan
berilgan ruxsatnoma asosida amalga oshiriladi. Buning uchun “Malaka komissiyasi”
brokerlardan maxsus dastur asosida imtihon oladi.
YAngi savdo maydonchalari, shuningdek yangi savdo vositalari bilan savdo
qilish joriy etimlgan holatlarda brokerlar qo’shimcha ravishda imtihon topshiradilar.
