Sug’oriladigan yerlardagi qishloq xo’jalik ekinlari hosildorligi, sG’ga
33
Viloyatlar
2001 yil
2002 yil
2003 yil
Paxta
G’alla
Paxta
G’alla
Paxta
G’alla
Qaraqalpog’iston
Respublikasi
14,7
19,2
9,8
32,1
10,1
24,4
Andijon
34,9
71,1
34,0
73,7
25,8
74,0
Buxoro
27,1
36,9
28,2
41,7
29,1
48,0
Jizzax
15,3
24,8
16,0
31,4
16,0
31,5
Qashqadaryo
20,5
21,6
24,7
39,7
21,7
36,8
Navoiy
27,1
34,8
25,7
41,3
25,9
45,8
Namangan
25,3
40,3
25,0
47,2
18,8
48,2
Samarqand
18,0
29,8
23,0
49,5
22,8
54,5
Surxondaryo
27,4
36,1
26,2
45,6
28,6
45
Sirdaryo
14,7
26,7
11,3
27,4
12,9
25,7
Toshkent
26,2
38,4
20,5
43,3
19,7
41,1
Farg’ona
27,3
37,6
26,3
46,8
18,7
50,5
Xorazm
24,4
36,0
15,3
42,7
15,9
37
Respublika
bo’yicha
o’rtacha
23,3
34,6
22,3
43,5
20,6
43,3
Har yili 1% ga yaqin sug’oriladigan va zahi qochirilgan yerlardan foydalanilmaydi.
Melioratsiyalangan yerlardan foydalanilmasligining sabablari shundaki, yerlarning 1 qismi
o’zlashtirishga bahorgi ekishdan keyin topshiriladi, ayrim uchastkalarda shaxobcha va
inshootlar rekonstruktsiya qilinadi, melioratsiya jihatdan yaxshilash hamda boshqa tadbirlar
o’tkaziladi.
Sug’oriladigan maydondan 90-95% ga har yili suv chiqariladi. Sug’oriladigan yerlarning
anchagina qismiga suv chiqarilmay qoladi. Buning asosiy sabablari–sug’orish shaxobchasining
buzuqligi, sug’orish manbalarida suvning yetishmasligi, sug’oriladigan yerlar notekisligi,
tashkiliy va boshqa kamchiliklardir. Sug’orish tizimlarining qoniqarsiz ahvolda ekanligi
sug’oriladigan yerlarning qariyib uchdan bir qismidan samarali foydalanish imkonini
bermaydi. Yer usti ma’lumotlariga ko’ra 1,8 mln. gektar yer melioratsiya jihatdan
yaxshilashga, 0,5 mln. gektar yer sug’orish tarmog’ini sozlashga 1,2 mln. gektar yer suv
ta’minotini oshirishga 1,1 mln. gektar yer kapital loyihalashtirishga muhtojdir. Shuning uchun
sug’orish tizimlarini rekonstruktsiya qilish hozir tez sur’atlarda amalga oshirilmoqda.
Sug’oriladigan yerlardan to’liq foydalanmasligi ular unumdorligini keskin pasaytiradi,
yerlar melioratsiyasiga kapital mablag’lar sarflash samaradorligining kamayishiga olib keladi.
Melioratsiya jihatidan tayyorlangan barcha yerlarni oborotga kiritish qishloq xo’jalik mahsuloti
ishlab chiqarishni yaxshilashning muhim rezervi xizmatini o’taydi.
|
