O’zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari farg’ona filiali

Laboratoriya mashg‘uloti-26.
Analog signallarni modulyatsiyalashni tadqiq etish: chastota modulyatsiyasi


Ishdan maqsad: Chastota modulyatori va chastota detektori sxemalarini va ishlsh jarayonini tadqiqot etish.
6.1. Rasm. Chastota modulyatori va chastota detektori ishlash jarayonini tadqiqot etish strukturaviy sxemasi.
U
slubiy ko‘rsatmalar

1. 
   Siljitish kuchlanishini avtogenerator generatsiya qiladigan signal chastotasiga tasirini taXlil etish.
   
   1. 
      Kompyuter xotirasiga dasturni kiriting. Ossillograf ekranidagi kO‘rsatkichlarni 1-katak kirish signali kuchaytirish koeffitsientini O‘zgartirib 1-katak 0,6 V va signal yoyish qiymatini 1-bO‘lim 0,008 ms qilib O‘rnating.
      
   2. 
      Siljitish kuchlanishini avtogenerator generatsiya qiladigan chastotaga tasirini taXlil etish uchun strukturaviy sxema 2-nazorat nuqtasini ossillograf 1-kanali kirishiga ulang. Siljitish kuchlanishini Ye_sm=0 qilib O‘rnating. Ossillograf ekranida O‘zgarmas tasvir bO‘lishiga erishing. Siljitish kuchlanishini kO‘paytirib va kamaytirib uning generatsiya qilinayotgan signal tasvirini kuzatib boring. Ossillograf ekranidagi signal davrini ekrandagi shartli tO‘rlar orqali siljitish kuchlanishi Ye_sm=0 va 6V qiymatlari uchun generatsiya etilayotgan signal chastotasi necha marotaba O‘zgarishini aniqlang. Kuzatishlar natijasini jadval shaklida yozib boring.
      
   3. 
      Chastotasi modulyatsiyalangan signal ossillogrammalarini kuzatish uchun va chizib olish uchun, ossillograf 1-kanali kirishini 1-nazorat nuqtasiga va 2-kanal kirishini 2-nazorat nuqtasiga ulang. "VO‘bor vida signalov" blokida past chastotalar generatori (PChG-GNCh) ni tanlab, uning chiqishidagi signal amplitudasini 1V va chastotasini 800 Gs qilib O‘rnating. Siljitish kuchlanishi Ye_sm=2V va ossillograf kirish signallari kuchaytirgichi yordamida signalni yoyib 1-katak 0,15 ms qilib O‘rnating. Past chastotali signal va chastotasi modulyatsiyalangan signal tasvirini kuzating, ularni biri ostiga ikkinchisi kO‘rinishida qilib chizib oling.
      
2. 
   Chastota modulyatori statistik modulyatsion xarakteristikasini va chastota detektori detektorlash xarakteristikasini tadqiqot etish.
   
   1. 
      Statistik modulyatsion xarakteristika va detektorlash xarakteristikalarini O‘lchash natijalarini yozib borish uchun 6.1. jadvalni tayyorlang.
      
   2. 
      «Snyat SMX ChM» blokidagi «Da» knopkasini va «ElektronnO‘m chastotomer» blokidagi «Da» knopkasini bosing.
      

6.1 jadval

6.1. Jadvaldagi qiymatlar asosida statistik modulyatsion xarakteristika f=f(Ye_sm) (generatsiya chastotasining siljitish kuchlanishiga bo\liqligi) va detektorlash xarakteristikasi I_d = f(f) (detektorlash tokining chastotaga bo\liqligi)larni quring.

6.2. Rasm. Chastota modulyatori va chastota detektori optimal ish rejimini aniqlash.

3. 
   Chastota modulyatori va chastota detektorining birgalikda optimal ishlash rejimini aniqlash.
   

3.1. Chastota optimal rejimi signal O‘rtachi chastotasi (tashuvchi signal chastotasi modulyatsiya qilingan Xolatdagi) qiymati f₀ detektirlash xarakteristikasi chiziqli qismi qoq O‘rtasiga mos kelishi kerak. Modulyatsiyalovchi past chastotali kuchlanish amplitudasi chastota detektori tebranish konturlari rezonans chastotalari f₁ va f₂ ga teng bO‘lganda, modulyatsiyalangan signal chastotasi maksimal (eng kO‘p) O‘zgarishi ∆f ≥ 0,5 (f₁ – f₂) bO‘lishini ta’minlashi kerak. Modulyator chiqishidagi signal chastotalari f₀, f₁ va f₂ larga mos siljitish kuchlanishlari Ye₀, Ye₁ va Ye₂ larni aniqlash quyidagi tartibda bajariladi:

1. 
   Siljitish kuchlanishi Ye₁, ni O‘zgartirib chastota detektori chiqishidagi tok maksimal (musbat) qiymatga erishgan qiymatni O‘rnating va yozib oling. Generatsiya chastotasi f₁-qiymatini aniqlang va yozib oling.
   
2. 
   Siljish kuchlanishi Ye₂ ni O‘zgartirib, detektor chiqishidagi tok maksimal (manfiy) qiymatga erishgan qiymatini O‘rnating va yozib oling. Generatsiya chastotasi f₂-qiymatini aniqlang va yozib oling.
   
3.