Gigienaning predmeti va vazifalari. Tibbiy ekologiya. Tibbiy ta’lim tizimida gigienaning tutgan o`rni. “Aholi salomatligi” tushunchasi, salomatlik ko`rsatkichlarining yashash sharoitlariga bog`liqligi. Atrof-muhit va
ekologik omillar haqida tushuncha. Gigienada qo`llanadigan tekshirish usullari.
Atmosfera havosining fizikaviy xossalariga gigienik ta’rif. Atmosfera tuzilishi haqida tushuncha. Atmosfera havosining fizikaviy xossalarini biologik va umumsanitar ahamiyati: harorat, namlik, havoning xarakat tezligi, barometrik bosim va havoning elektrlanganlik holati. Havoning kimyoviy
tarkibi va biologik xossalariga gigienik ta’rif.
4
N-2
A-2
2
Havoning kimyoviy tarkibi, uning tarkibiy qismlarini fiziologik va sanitar ahamiyati. Havo muhitining biologik xossalari va aerogen infektsiyalar to`g`risida tushuncha. Havo muhiti ifloslanishining ekologik ahamiyati. Quyosh radiatsiyasining gigienik ahamiyati. Quyosh radiatsiyasining optik qismiga sifat va miqdoriy ta’rif, uning jadalligiga ta’sir ko`rsatuvchi omillar. Infraqizil, ko`rinuvchi va
ultrabinafsha nurlarga fizikaviy ta’rif va ularning biologik ahamiyati. Iqlim o`zgarishi
3
Suvning salomatlik omili ekanligi.
Aholining suv ta’minotini gigienik asoslari. Aholining suv ta’minotini tashkil qilishga bo`lgan gigienik talablar
Suvning fiziologik va gigienik roli, uning epidemiologik ahamiyati. Aholining suv ta’minotini dunyo muammosi ekanligi. O`zR hududidagi suv manbalariga gigienik ta’rif va ekologik muammolar.
Suv iste’moli me’yorlari to`g`risida tushuncha. Xo`jalik-ichimlik suv ta’minoti manbalariga bo`lgan umumiy talablar. Ichimlik suvining sifatiga bo`lgan gigienik talablar. Ichimlik suvini sifatini yaxshilash usullariga umumiy ta’rif. Ichimlik suvining sifatini yaxshilashdagi asosiy va yordamchi usullar.
4
N-2
A-2
2
4
O`zR da sanitariya- epidemiologiya xizmatini tashkil qilishning asoslari
Sanitariya tashkilotlarini shakllanishining asosiy bosqichlari. O`zR da sanitariya- epidemiologiya xizmatining umumiy tarkibi. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari (DSENM). DSENM ning tarkibi va uning asosiy vazifalari. Ogohlantiruvchi va joriy sanitariya nazoratlari haqida tushuncha. 2015 yildagi “Aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi to`g`risida Qonuni”ga umumiy ta’rif.
Sanitariya tashkilotlarini shakllanishining asosiy bosqichlari. O`zR da sanitariya- epidemiologiya xizmatining umumiy tarkibi. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari (DSENM). DSENM ning tarkibi va uning asosiy vazifalari. Ogohlantiruvchi va joriy sanitariya nazoratlari haqida tushuncha. 2015 yildagi “Aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligi to`g`risida Qonuni”ga umumiy
ta’rif.
2
N-2
2
5
Gigienik me’yorlashtirish va reglamentlashtiris h haqida tushuncha
Gigienik me’yor va reglamentlarning ahamiyati. Atrof va ishlab chiqarish muhitidagi fizikaviy, kimyoviy, biologik omillarning gigienik me’yorlari va gigienik reglamentlarini ishlab chiqishning asoslari. SanQvaM lari, REK va boshqa normativ hujjatlar.
2
N-2
-
6
Zamonaviy inson
ekologiyasining
Inson ekologiyasi haqida tushuncha.
Insonning zamonaviy yashash muhitini
2
N-2
2
tibbiyotdagi oid tomonlari.
shakllanishida texnik taraqqiyot va ijtimoiy- iqtisodiy sharoitlarning ahamiyati. Atrof- muhitning ifloslanishi texnik taraqqiyotining asosiy negativ oqibati ekanligi. Ifloslantiruvchi omillarning turlari va ularning shahar hamda qishloq aholi yashash joylaridagi asosiy manbalari. Biosferada zararli moddalar tabiatining (bo`lishi va o`zgarishi) umumiy qonuniyatlari, biologik zanjirlar to`g`risida tushuncha. O`zR hududidagi ekologik vaziyatlar, ekologik halokatli zonalar va ekologik zo`riqqan mintaqalarga umumiy ta’rif. Atrof muhitni muhofaza qilish bo`yicha tadbirlar
(muammoli)
7
Mehnat gigienasining umumiy asoslari. Ishlab chiqarish muhitidagi ruhiy- fiziologik va fizik omillarga gigienik ta’rif.
Texnik taraqqiyot va ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar o`zgarishining mehnatga qobiliyatli aholi salomatligi uchun ahamiyati. Mehnat gigienasi haqida tushuncha, uning maqsadi va vazifalari. Ishchilarga tibbiy-profilaktik xizmat ko`rsatish tizimida mehnat gigienasining tutgan o`rni. Ishlab chiqarish muhitidagi biologik omillarga gigienik ta’rif. Ishlab chiqarishga oid zararlar va kasbiy kasalliklar haqida tushuncha. Ishlab chiqarish muhitidagi eng muhim nomuvofiq fizik omillarga gigienik ta’rif (nomuvofiq mikroiqlim, shovqin, tebranish). Ishlab chiqarish changlari, changga oid
patologiyalarni oldini olish chora-tadbirlari.
4
N-2
A-2
2
8
Ishlab chiqarish muhitidagi kimyoviy omillarga ta’rif. Zararli kasbdagi ishchilar uchun beriladigan davolovchi- profilaktik ovqatlanish
haqida tushuncha
Umumzaharli ta’sir ko`rsatuvchi kimyoviy omillarga gigienik ta’rif, korxonalarda o`tkir va surunkali zaharlanishlarni oldini olish choralari.
Organizmga maxsus ta’sir bo`yicha ishlab chiqarishdagi zararli kimyoviy omillarga ta’rif. Ishlab chiqarish korxonalaridagi ishchilarning davolovchi-profilaktik ovqatlanishi haqida tushuncha, maxsus ovqatlanish ratsionlari, ularni berilish sharoitlari.
4
N-2
A-2
2
9
O`zR qishloq xo`jaligidagi mehnat gigienasi asoslari.
Pestitsidlar va mineral o`g`itlarni qo`llash gigienasi asoslari.
O`zR sharoitida qishloq xo`jaligidagi mehnatning o`ziga xos xususiyatlari, zamonaviy muammolari, qishloq xo`jaligi mehnatkashlari organizmiga ta’sir etuvchi nomuvofiq omillarga umumiy ta’rif, ishchilarni sog`lomlashtirish bo`yicha tadbirlar. Mineral o`g`itlar va pestitsidlarni qo`llash gigienasi asoslari, organizmga ularning zararli ta’sirini oldini olish tadbirlari (muammoli).
4
N-2
A-2
2
10
Tuproq gigienasi. Aholi yashash joylarini tozalashning umumiy asoslari. Aholi yashash joylarini obodonlashtirishn ing gigienik ahamiyati.
SHahar va qishloq aholi yashash joylaridagi turmush sharoitining xususiyatlari va ekologik muammolari.
Atrof muhitning omili sifatida tuproq muhitiga umumiy gigienik ta’rif. Tuproqning sanitar va epidemiologik ahamiyati haqida tushuncha. Biogeokimyoviy hududlar to`g`risida tushuncha, uning shakllanishida tuproqning tutgan o`rni. O`zR hududining biogeokimyoviy foni va asosiy endemik kasalliklar, ularni oldini olish tadbirlari. Urbanizatsiyaning ijtimoiy- gigienik muammo ekanligi, zamonaviy bosqichda uning o`ziga xos xususiyatlari. O`zR dagi yirik shaharlaridagi yashash sharoitlariga umumiy gigienik ta’rif. SHahar muhiti to`g`risida tushuncha, aholi salomatligi uchun uning ahamiyati. SHaharlarni rejalashtirish va qurishning gigienik printsiplari. SHahar muhitini yaxshilash bo`yicha tadbirlar. Qishloq aholi yashash joylaridagi turmushning o`ziga xos xususiyatlari ekologik muammolari, O`zR da bu
muammoning o`ziga xosligi, uni hal etish yo`llari.
4
N-2
A-2
2
11
Bolalar va o`smirlar gigienasining umumiy asoslari.
Zamonaviy sharoitda O`zR dagi bolalar va o`smirlar kontingentining asosiy salomatlik ko`rsatkichlari va uning uchun tarbiyalash va o`qitish sharoitlarining ahamiyati. Bolalar va o`smirlar gigienasi haqida tushuncha, uning maqsadi va vazifalari. Akseleratsiya, uning gigienik ahamiyati, maktabda o`qishga etuklik haqida tushuncha. Bolalar va o`smirlar gigienasi sohasidagi DSENM vrachlarining vazifalari.
Aholi salomatligi uchun ovqatlanishning ahamiyati. Zamonaviy sharoitda ovqatlanish muammosining o`tkirligini belgilovchi omillar. Oqilona (to`g`ri) ovqatlanish tushunchasi va unga bo`lgan gigienik talablar. Ovqatlanishning fiziologik me’yorlari. Alimentar kasalliklar to`g`risida tushuncha, tasnifi. Ovqatdan zaxarlanishlar tushunchasi, tasnifi. Aholining ovqatlanishini gigienik nazoratining mazmuni.Zamonaviy ekologik sharoitlarda
