Intuitiv va analitik tafakkur. Tafakkur aktivligiga qarab ixtiyorsiz (intuitiv) va
ixtiyoriy (analitik) tafakkur turlariga ajratiladi.
Intuitsiya - mantiqiy tafakkur yordamida ko‟p vaqtlar davomida hal qilinmagan
aqliy vazifalarning to‟satdan, kutilmaganda hal qilinib qolishi jarayoni ataladi.
Shaxsning muayyan soxadagi hayotiy yoki ilmiy tajribalariga asoslangan intellektual
sezgirligidan iborat faoliyatdir. Kupincha ixtiyoriy tafakkur jarayoni mulohaza,
muxokama, isbotlash, gipoteza kilish kabi shakllarda namoyon buladi.
10-shakl
Tafakkur turlari
Shakliga ko‟ra
Ko‟rgazmali-
harakat
Ko‟rgazmali-obraz
Mantiqiy
Ko‟riladigan
masalaning
xarakteriga ko'ra
Nazariy
Amaliy
Ijodiylik
elementiga ko‟ra
Konvergent
Divergent
Yangiligi va
noyobligiga ko‟ra
Reproduktiv
Produktiv
89
O‟z-o‟zini tekshirish uchun savollar.
1.Diqqat jarayoni to‟g‟risida tushuncha bering.
2.Diqqat xususiyatlari nimlarni o‟z ichiga oladi?
3.Sezgi jarayoni haqida qanday tushunchaga ega bo‟ldingiz?
4.Sezgi turlariga tarif bering.
5. Idrok haqida tushuncha bering.
6.Xotira haqida qanday tushunchaga ega bo‟ldingiz?
7.Xotiraning xususiyatlari nimalardan iborat?
8 Xotiraning qonunlarini tushuntirib bering
9.Gallyutsinatsiya nima?
10.Tafakkur jarayoni to‟g‟risida tushuncha bering.
11.Tafakkur turlarini tushuntirib berish
12.Eyditizm nima ?
13.Divergent tafakkur nima?
15.Illyuziya nima?
o„quv topshiriq
FSMU texnologiyasi
Ushbu texnologiya munozarali masalalarni hal etishda hamda o„quv jarayonini bahs-
munozarali o„tkazishda qo„llaniladi, chunki bu texnologiya talabalarni o„z fikrini himoya qilishga,
erkin fikrlash va o„z fikrini boshqalarga o„tkazishga, ochiq holda bahslashishga hamda shu bilan
birga bahslashish madaniyatini o„rgatadi. Tinglovchilarga tarqatilgan oddiy qog„ozga o„z fikrlarini
aniq va qisqa holatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga
yordam beradi.
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko„rsating
M-ko„rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring
1-guruh
Savol
Kuzatuvchanlikning inson hayotidagi o„rni
nimalardan iborat?
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko„rsating
M-ko„rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil
keltiring
U- fikringizni umumlashtiring
2-guruh
Savol
Appersepsiya insonning turmush tarzi bilan
bog„liqmi?
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko„rsating
M-ko„rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil
keltiring
U- fikringizni umumlashtiring
|