Hozirgi zamon psixologiya fanining asosiy yo‟nalishlari: 1. Bixeviorizm (ing. behavior - xulk). O‟rganish predmeti
sifatida faqat xulq tan olinadi. Xulq bilan
muhit
o‟rtasidagi
munosabatlarning
qonuniyatlarini tekshirish tavsiya etiladi.
Psixologayaning predmeti psixikami emas,
balki inson va hayvonlar xulqini o‟rgannshdan
iboratdir degan fikrpi ilgapi suradigai oqim.
Bixeviorizm xulk deganda, orgnizmning faqat
tashki muhitdaga qo‟zg‟atuvchilarga nisbatan
qaytaradigan
Reaksiyalari,
harakatlari
yigindisini tushunadi.
Asoschisilari
D.Uotson
(1878-1958)
E.Torndayk
(1874-1949)
2. Neobixevio rizm XX asrning 30 yillarida bexeviorizmni o‟rniga
kelgan yo‟nalish bo‟lib, xulqni boshqarishda
psixik holatning aktiv roli tan olinadi.
E.Tolmen
(1886-1959)
K. Xall
(1884-1952)
3. Geshtalt- psixologiya (nem. cestalt - tasvir, yaxlit shakl, tarkib,
tuzilish). XX asrda Germaniyada vujudga
kelgan
yo‟nalish.
Psixik
protsesslarni,
qonuniyatlarni hosil bo‟lish va kechilishini bir
butunlikda, yaxlit tuzilishi va dinamikligi
(serharakatligi)
tamoyiliga
asoslanuvchi
xususiyatlar azaldan psixikaga hosdir. Ular
psixika taraqqiyotning asosini tashkil etadi
degan fikrni ilgari suruvchi oqimlardan biridir.
M.Vertgeyme
r (1880-1943)
V.Keller
(1887-1967)
K.Levin
(1890-1947)
4. Gumanistik XX asrning birinchi yarmida AQShda vujudga G.Ollort
20
psixologiya kelgan. Inson oliy mavjudot, oldiga o‟zini
mukammallashga
intilish
uchun
maqsad
qo‟yadi deb qaraydilar.
(1897-1967)
A. Maslou
(1908 - 1970)
K.Rodjers
(1902-1987)