O‘zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti transport huquqi asoslari toshkent-2022 kenjayeva barno otabayevna

bilish kerak: 
- transport huquqining O’zbekiston huquqi tizimidagi o'rni va roli;
- transport qonunchiligining asosiy jihatlari;
- transportdagi huquqiy munosabatlar tizimi;
- transport huquqi asoslari;
qila olishi kerak: 
- transport tizimining mamlakat iqtisodiyotidagi o‘rnini aniqlash;
- transportning mamlakat va hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish
darajasi bilan bog‘liqligini tushuntirish;
ega bo’lishi kerak: 
- transport yutuqlarini, uning texnik vositalari va texnologiyalarini tushunish
va ob'ektiv baholash qobiliyati;
- yuk tashish, yo'lovchi va bagajni tashish sohasida yuzaga kelgan huquqiy
munosabatlarni tahlil qilish.

---

---

8
1-bob. Transport huquqi nazariyasi

1.1. Transport huquqi tushunchasi, predmeti, usuli, mazmuni va sohasi
Bozor iqtisodiyoti sharoitida transport tizimining faoliyat yuritishi jarayonida
vujudga keladigan munosabatlar alohida ahamiyat kasb etadi. Transport
mahsulotlari moddiy ishlab chiqarish tarmog‘i sifatida tovarlar yoki odamlarning
hududiy harakati bo‘yicha faoliyat bo‘lganligi sababli, transport mamlakat
iqtisodiyotida ijtimoiy ishlab chiqarish, taqsimot va ayirboshlashning barcha
turlarini qamrab oluvchi bog‘lovchi bo‘g‘in hisoblanadi. Transport munosabatlari
boshqa ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar bilan chambarchas bog'liq bo'lib, ularning
mohiyatini ko'p jihatdan belgilaydi.
Ijtimoiy ahamiyatiga ko'ra, transportda jamoat munosabatlari huquqiy tartibga
solinishi kerak, bu esa transport qonunchiligini va transport huquqini O’zbekiston
qonunchiligi va huquqining nisbatan mustaqil shakllari sifatida rasmiylashtirish
zarurligini oldindan belgilab beradi.
O’zbekiston huquq tizimidagi transport huquqining o'rni va rolini aniq
tushunish kelajakdagi huquqshunoslar uchun ham, transport sohasidagi
mutaxassislar uchun ham alohida ahamiyatga ega, chunki ular tomonidan huquq
normalarini yetarli darajada talqin qilish va ulardan foydalanish imkoniyati
ularning kelgusidagi faoliyati jarayonida bevosita bunga bog'liq.
Huquq tizimidagi transport huquqining o'rnini hisobga olgan holda, quyidagi
kategoriyalardan kelib chiqish kerak.