2.1-jadval O‘zbekiston Respublikasida YaIM ishlab chiqarish tarkibi 27 Yillar YAIM Sanoat Qishloq xo‘jaligi Quri- lish Transport va aloqa Savdo va umumiy ovqatlanis h Boshq alar Sof soliqlar 2000 100
14,2
30,1
6
7,7
10,8
18,7
12,5
2001 100
14,1
30
5,8
7,5
11,7
19
11,9
2002 100
14,5
30,1
4,9
8,2
11
18,7
12,6
2003 100
15,8
28,4
4,7
9,4
10,1
17,9
13,7
2004 100
17,5
26,4
4,8
10,2
9,6
17,4
14,1
2005 100
21,1
26,3
4,8
10,6
8,8
17,8
10,6
2006 100
21,8
25,1
5,1
11
9
17,9
10,1
2007 100
21
23,2
5,9
11,3
9,4
19,1
10,1
2008 100
23,5
19,7
5,6
12,5
8,6
20,2
9,9
2009 100
23,9
18,6
6,8
11,6
8,9
20,6
9,6
2010 100
23,9
18
6,5
11,5
9,2
21,7
9,2
2011 100
24
17,6
6,1
11,7
8,8
24
7,8
2012 100
24
17,5
5,9
11,9
8,6
24,4
7,7
2013 100
24,2
17,6
6
11,9
8,5
23,8
8
2014 100
24,1
17,2
6,8
11,4
8,6
23,5
8,4
2015 100
24,3
16,7
7,3
11,0
8,3
23,6
8,8
2016 100
25,7
17,6
7,2
11,2
8,5
21,6
8,2
2017 100
22,2
34,0
5,7
9,5
8,0
20,6
11,5
2000-2017 yillarda YAIM tarkibida sanoatning ulushi 14,2 foizdan 22,2
foizgacha (qurilish tarmog‘ini ham qo‘shib hisoblaganda 27,9 foizgacha) o‘sdi, bunda
sanoatning tarkibi sezilarli darajada diversifikatsiya qilindi, bu sanoatda xomashyoga
yo‘naltirilishdan ichki va tashqi bozorda talab etilgan tayyor tovarlar ishlab
chiqarishni kengaytirish borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlar natijasi
hisoblanadi. Bu avvalo mamlakatimiz iqtisodiyotida industrial sanoat tarmoqlari va
xizmatlarning jadal rivojlanib borayotgani bilan izohlanadi.
Qo‘shilgan qiymatlar yig‘indisi ko‘rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga sof
bilvosita soliqlar, ya’ni davlat budjetiga tushgan qo‘shilgan qiymat solig‘i, aksiz
solig‘i va bojxona boji to‘lovlari bilvosita soliqlar bilan davlat budjetidan ishlab
chiqaruvchilarga berilgan subsidiyalar o‘rtasidagi farq ham qo‘shiladi.
27
O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi ma’lumotlari
277
Sof soliqlarning YaIMdagi ulushi 2000 yilda O‘zbekiston Respublikasida 12,5
foizni, 2017 yilda esa 11,5 foizni tashkil etdi. Sof soliqlarning YaIMdagi ulushi
kamayib borishini ijobiy tendensiya deb baholash mumkin.
Shu bilan birga, ushbu davrda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi o‘sishining
yuqori sur’atlari (har yili o‘rtacha 6,2 %) saqlab qolingan holda YAIM tarkibida
qishloq xo‘jaligining ulushi 30,1 foizdan 34,0 foizgacha o‘zgardi.
Agar 2000 yilda YAIM tarkibida xizmat ko‘rsatish sohasining ulushi 37,0 foizni
tashkil qilgan bo‘lsa, so‘nggi 4 yil mobaynida mazkur sohaning jadal yuqori o‘sish
sur’atlari (o‘rtacha o‘sish sur’ati 114%) ushbu sohaning YAIMdagi ulushini 2013
yildagi 48,6%dan 2017 yilda 38,1%gacha o‘zgarishini ta’minladi (20.2- jadval).
Natijada, bu sohaning YAIM o‘sishidagi ulushi yildan yilga ortib bormoqda.
