O‘zbеkiston rеspublikаsi

Ishlab chiqarish omilarini bir-biri bilan almashtirish. 
Ikki omilga bog‘liq 
ishlab chiqarish funksiyasini ko‘rib chiqamiz. Masalan, ishlab chiqarishda ikkita 
omildan - mehnat va kapitaldan foydalaniladi, deylik. U holda ishlab chiqarish 
funksiyasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
Q F L K

( , )
Bu yerda: 
Q
- mahsulot hajmi; 
K
- kapital; 
L
- mehnat.
Faraz qilaylik, mehnat va kapital sarflab oziq-ovqat ishlab mahsulot ishlab 
chiqarishi hajmlaridagi izokvantalar 10.5-rasmda keltirilgan. 
 
 
10.5-rasm. Izokvantalar 
 
Ma’lumki, izokvanta - bu egri chiziq bo‘lib, bir xil hajmdagi mahsulotni ishlab 
chiqarish uchun sarflanadigan omillar kombinatsiyalarini ifodalaydi. Shuning uchun 
ham 65 birlik mahsulot ko‘proq kapitaldan foydalangan holda ishlab chiqarish 
mumkin (
A
nuqta), yoki ko‘proq mehnat sarfidan foydalanib ishlab chiqarish mumkin 
А
B
K
 
5 
L
 
5 
4 
4 
3 
3 
Q
3
=100 
Q
2
=85 
2 
Q
1
=65 
2 
1 
1 

---

141 
(
B
nuqta). Ikkala chetki 
A
va 
B
nuqta oraliqlaridagi variantlar ham bo‘lishi mumkin. 
Rasmdan malumki, mahsulot ishlab chiqarishda mehnat omili (
L
) sarfining oshishi, 
kapital (
K
) sarfining kamayishi hisobiga to‘ldiriladi.
Q
Q
Q
1
2
3
65
85
100



,
,
,
ya’ni, 
Q
f L K
Q
f L K
Q
f L K
1
2
3



( , );
( , );
( , ).