O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi respublika ta’lim markazi uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturlari

Alifbo. So‘zlarni alifbo tartibida qayta tuzish. Alifboning ahamiyati.

8. So‘z va so‘z tarkibi (5 soat)
So‘z, uning tarkibiy qismi, o‘zak va qo‘shimchalar, qo‘shimchalarning vazifasiga ko‘ra turlarini, so‘z yasovchi va so‘z o‘zgartiruvchi qo‘shimchalar, so‘z tarkibini aniqlashga oid mashqlar, o‘zak va qo‘shimchalarni aniqlash va belgilash. Matndan o‘zakdosh so‘zlarni ajrata olish; bir xil o‘zakli so‘zlar hosil qilish; so‘z yasovchi qo‘shimchalarni qo‘shib, o‘zakdosh so‘zlarni hosil qilish; tilning rivojlanib, boyib borishi haqida tushunchani shakllantirish.
9. So‘z turkumlari (3 soat)
Ot. Otning ma’no turlari, shaxs otlari, narsa otlari, joy otlari. Kim?, nima?, qaer? so‘roqlaridan biriga javob bo‘lishi; otlarning bosh va kichik harflar bilan yozilishi; otlarning birlik va ko‘plikda qo‘llanishi; otlarning bosh va ikkinchi darajali bo‘lak vazifasida kelishi.
Sifat. Sifatning ma’no turlari va so‘roqlari (qanday?, qanaqa?). Sifatlarning otga bog‘lanishi, ikkinchi darajali bo‘lak vazifasida kelishi.
Son. Sonning necha?,qancha?, nechanchi? so‘roqlariga javob bo‘lishi; sonning otga bog‘lanishi, kishilik olmoshlari, ikkinchi darajali bo‘lak vazifasida kelishi.
Fe’l. Fe’lning harakat bildirishi va so‘roqlari (nima qildi?, nima qilyapti?, nima qilmoqchi?).Bo‘lishli va bo‘lishsiz fe’llar; fe’lning kesim vazifasida kelishi; ot, sifat va fe’lga doir o‘zakdosh so‘zlar tizimini tuzish.
Shu so‘z turkumlari ichida uchraydigan ma’nodosh, qarama-qarshi ma’noli, bir xil shaklli, ko‘p ma’noli so‘zlar ustida ishlash. O‘rganilgan yasovchilar yordamida bir turkumdan ikkinchi turkumga oid so‘zlar hosil qilish.
10. Ot (40 soat)
Otlarning egalik qo‘shimchalari bilan qo‘llanishi.
Nutqda otlarning egalik qo‘shimchalarini olgan va olmagan holda qo‘llanishi; egalik qo‘shimchalarining unli va undoshdan keyin qo‘shiladigan shakllari; egalik qo‘shimchasi qo‘shilgan otlarning talaffuzi va imlosi.
Otning kelishik qo‘shimchalari bilan qo‘llanishi; matnda va nutqda otlarning bir kelishikda bo‘lishi; kelishik qo‘shimchali otlarning talaffuzi va imlosi; kelishik qo‘shimchali otlarni birikma tarzida yozish; kelishik qo‘shimchalarining otni otga, otni fe’lga bog‘lashi.
Egalik va kelishik qo‘shimchalarini chizmalarda belgilash (kitobning varag‘i).
Ot yasovchi qo‘shimchalar. Leksik mashqlar va ular yordamida o‘quvchilar nutqini otlar bilan boyitish.