“O‘ZBEKISTONDA ILM-FANNING RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI”
xalqaro ilmiy-amaliy anjumani
2022 yil 30 noyabr | scientists.uz
587
chastotasi ortadi.
2
ν´ = ν / 1+ υ / u
ν´= ν ( 1+ υ / u)
3
Qabul qilgich qurilma tovush manbaiga υ
tezlik bilan yaqinlashadi.Bunda qabul
qilgich qurilmaga nisbatan tovush tezligi
υ+u boʼladi. Qabul qilgich qurilmaning
qabul qilayotgan tovush chastotasi ortadi.
ν´= ν / 1- υ / u
4
Qabul qilgich qurilma tovush manbaidan
υ tezlik bilan uzoqlashayotgan boʼlsa, u
qabul qilgan chastota kamayaadi.
ν´= ν ( 1- υ / u)
Dopler hodisasini akustikada qoʼllanilishini koʼrib chiqamiz. Tovushlarni tezligini
aniqlashda bu hodisa muhim ahamiyat kasb etadi, yaʼni tovush manbai bilan qabul qiluvchi
qurilma (kuzatuvchi) orasidagi vaziyatni “SINDIKAT” METODI yordamida mavzuni
oʼzlashtirishga eʼtiborni qaratamiz. Tovush manbaining tezligini (u ) bilan, tovush tezligini (υ )
bilan belgilaymiz.Bu metodda berilgan javoblarga asoslanib, tovush manbai bilan qabul qiluvchi
qurilma (kuzatuvchi)ga oid chastotalarning oʼzgarishi aniqlanadi.
II - jadval
№
A guruh
№ B guruh
1
Kuzatuvchining tezligi tovush
tezligiga teng
1
Tovush manbaining tezligi tovush
tezligidan kichik.
2
Tovush manbaining tezligi tovush
tezligidan kichik.
2
Kuzatuvchiga
boʼlayotgan
bosim
oʼzgarmaydi
3
Kuzatuvchiga manba tarqatayotgan
tovushlar tabiiy ketma ketlikda yetib
boradi.
3
Tovush manbai va qabul qiluvchi
qurilma harakatlanmaydi, muhitning
oʼzi harakatlanadi.
4
Tovushning muhitdagi tarqalish tezligi
shu muhitda oʼzgarmas
4
Tovush manbai va tovush qabul
qilgich tinch boʼlsa,qurilma qabul
qilayotgan tovush chastotasi tovush
manbai chastotasi bilan bir xildir.
Dostları ilə paylaş: 
