O'zbekistonda sement sanqati

 
4. Klinkerlarning sinflanishi va portlandsement turlari. 
 
S.D.Okorokov klinkerlardagi asosiy minerallar yig'indisini C
3
S+C
2
S=75%; 
C
3
A+C
4
AF=25% deb qabul qilib, klinkerlarning quyidagicha sinflanishini taklif 
qildi (6-jadval). 
Agar klinker birdaniga ko'p miqdorda silikatli minerallar yoki eruvchan 
minerallar yig'idisidan iborat bo'lsa, ular misol uchun alit-alyuminatli, belit-
alyuminatli va hokazo deb ataladi yoki klinker mineralogik tarkibini o'zgartirib 
ular asosida turli qo'shilmalar bilan sement tayyorlansa, turli qurilish xossalariga 
ega bo'lgan gidravlik bogiovchi moddalarni tayyorlash mumkin.

---

47 
6-jadval. 
Klinkerning mineralogik tarkibiga qarab nomlanishi. 
Klinker 
Taxminiy miqdor, % 
C
3
S 
C
2
S 
C
3
A 
C
4
AF 
Alitli 
60 
ko'pi bilan 
15
kamida 
— 
— 
Normal (alit 
miqdoriga ko'ra) 
60 - 37,5 15 - 37,5 
__ 
__ 
Bclitli 
37,5 kamida 37,5 ko'pi 
bilan 
Aluminatli 
__ 
— 
15 ko'pi bilan 10 kamida 
Normal 
(aluminatli 
miqdoriga ko'ra) 
— 
— 
15 - 7 
10 - 18 
Selitli 
__ 
__
7 kamida 
18 
ko'pi 
bilan 
Hozirgi kunda portlandsementning quyidagi asosiy turlari ishlab 
chiqarilmoqda: 
l.Tarkibida 30-70% donador domna toshqoli bo`lgan portlandsement. 
2.Tarkibida 20-45% pussolan qo'shilmasi bo'lgan pussolan portlandsement. 
3.Tez qotuvchan portlandsement. 
4.Plastik va gidrofob portlandsement. 
5.Tarkibida ko'pi bilan 50% C
3
S va 5% C
3
A bo'lgan sulfatga chidamli 
portlandsement. 
6.O'rtacha ekzotermiyali portlandsement. 
7.Oq va rangli portlandsementlar. 

---

48