14
Suv havzalariga tashlanadigan
oqava suvlarning tozalanish
darajasi uning tarkibidagi suzib yuruvchi moddalar miqdori,
kislorodga bo’lgan bioximik talab (KBBT), suv tarkibidagi erigan
kislorod miqdori, temperatura va zararli moddalarning ruxsat
etilgan miqdori boyicha aniqlanadi. Masalan oqava suvning suzib
yuruvchi moddalar bo’yicha
tozalanish darajasi
G m
N = --- 100 (130)formulasibo’yicha topiladi
G
Bunda:
G- Oqava suvdagi suzib yuruvchi moddalar miqdori
m- havzaga tashlanayotgan suvdagi ruxsat etilgan miqdor
Oqava suvdagi KBBT ning ruxsat etilgan miqdori bu suv
havzaga tashlangandan so’ng havzadagi suv tarkibida minimal
zaruriy miqdordagi erigan kislorod bo’lishini ta’minlash shartidan
kelib chiqqan holda aniqlanadi. Bu qiymat
baliqchilik ahamiyati
bo„lgan suv havzalari uchun 6 mg/l va boshqa havzalar uchun 4
mg/l qilib belgilanadi.
Oqava suvlari havzaga tashlangandan so’ng havzadagi suv
temperaturasini 3 gradusdan ortiq farq qildirmasligi kerak. Zaharli
moddalardan tozalash zaruriyati va darajasi suv havzasidagi zararli
moddalarning chegaraviy ruxsat etilgan miqdoriga bog„liq holda
aniqlanadi.
Oqava suvlarning tozalashning zamonaviy usullari z turga
bo„linadi:
1 .Mexanik usul
2.
Ximiyaviy usul
3.
Biologik usul
Oqava suvlarda mavjud bo’lgan iflosliklar 3 turga bo„linadi:
1.
Qattiq chiqindilar
2.
Fekal (aholidan) chiqindilar
3.
Suyuq chiqindilar (ishlab chiqarishdan)
Oqava suvlarni tozalash aholi punktidan kamida 500m
15
uzoqlikda joylashtirilgan tozalash stansiyalarida olib boriladi.
Tozalash inshootlarini joylashtirishda shamol yo„nalishi va
kuchini hisobga olinadi. Bu
maqsadda shamol yulduzidan
foydalaniladi.
Oqava
suvlar
to’la
tozalab
bo’lingandan
so’ng
zararsizlantiriladi va asosan chorva mollari uchun ozuqa etishtirish
uchun yerlarni sugorishda toza suv bilan ma’lum nisbatda
aralashtirilgan holda ishlatiladi.
OQOVA SUVLARNI TOZALASH USULLARI
Oqova suvlar mexanik, fizik-kimyoviy
va biologik usullarda
tozalanadi. Oqova suvlar tarkibidagi bakteriyali ifloslar mexanik
tozalash paytida oqova suvlar tarkibidagi erimagan iflos
moddalarni suzish, tindirish va filtrlash yo‘li bilan suvdan ajratib
olinadi.
Dostları ilə paylaş: