O`zbekstan respublikasi joqari ha`m orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Savol va topshiriqlar:
1. Direktorning pedagogik kashfiyotiga baho bering.
2. Sherzodni tarbiyalashda foydalanilgan metodlarni ayting.
3. Pedagogga Sherzod bilan munosabatda to ‘g‘ri qaror qabul qilishida nima yordam berdi?
4. O‘smirning o‘zini-o‘zi tarbiyalashi jarayonida pedagogning roli qanday bo‘ldi?
5. O‘zini-o‘zi tarbiyalash shaxsning shakllanishiga qanday ta ’sir ko‘rsatadi?
Mavzu: Shaxs kamoloti ijtimoiy-biologik hodisa, pedagogik jarayon ob’ekti va sub’ekti sifatida
1-Topshiriq: Quyida berilgan so’zlar ishtirokida kichik Esse yozing.
Shaxs, miqdor, sifat, makon, zamon, faoliyat, irsiyat, kamolot, tarbiya.
Esse – frantsuzcha tajriba, dastlabki loyiha, shaxsning biror mavzuga oid yozma ravishda ifodalangan dastlabki mustaqil erkin fikri. Bunda tinglovchi o’zining mavzu bo’yicha ta’surotlari, g’oyasi va qarashlarini erkin tarzida bayon qiladi. Esse yozishda xayolga kelgan dastlabki fikrini zudlik bilan qog’ozga tushirish, iloji boricha ruchka (qalam) ni qog’ozdan uzmasdan – to’xtamasdan yozish, so’ngra matnni qayta tahlil qilib, takomillashtirish tavsiya etiladi. Esseni muayyan mavzu, tayanch tushuncha yoki erkin mavzuga bag’ishlab yozish tavsiya etiladi. Ba’zan, ayniqsa tarbiyaviy soatlarda talabalarga o’zlariga yoqqan mavzu (tushuncha) bo’yicha esse yozdirish ham yaxshi natija beradi.
Talab: Har bir talaba “Shaxs kamoloti ijtimoiy-biologik hodisa, pedagogik jarayon ob’ekti va sub’ekti sifatida” mavzusiga kichik Esse yozadi. Vaqt meyori o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Talaba Esse mazmunini og’zaki bayon qiladi.
2-Topshiriq: Krossvordni yeching

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 M U H I T I O A D A L I L I K R O M I L T A L A B A A A I R S I Y B O B Y N O A D Sh L O L I Y A M A L I Y V F X Z I L A S T A N Q I D N

GORIZONTAL. 1. Shaxs shakllanishiga ta’sir etuvchi ijtimoiy omil. 5. Fikr, mulohazani tasdiqlovchi, ular haqida dalolat beruvchi narsa; isbot, fakt. 6. Ish-harakat, voqea-hodisaning yuzaga chiqishi, sodir bo’lish iuchun sabab bo’lgan narsa 7. Oliy yoki o’rta maxsus o’quv yurti o’quvchisi 8. Nasldan naslga o’tgan 10. Kitob, asarning ma’lum tugallikka ega bo’lgan har bir qismi, fasli. 13. Ta’lim turi 14. Mashg’ulot turi 16. Boy ...... xizmatchi VERTIKAL. 2. Shaxsda muayyan jismoniy, ruhiy, axloqiy, ma’naviy sifatlarni shakllantirishga karatilgan amaliy pedagogik jarayon; insonning jamiyatda yashashi uchun zarur bo’lgan xususiyatlarga ega bo’lishini ta’minlash yo’lida ko’riladigan chora-tadbirlar yig’indisi 3. O’qish- o’rganish va tadqiqot , tahlil etish bilan erishiladigan bilim; ko’nikma, ma’lumot 4. Jamiyat bo’g’ini. 9. O’ziga mustaqil yashovchi har bir tirik narsa (shaxs, jonivor yoki o’simlik) ; 11. Yangi tug’ilgan go’dak; chaqaloq. 12. Psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo’lgan jamiyat a`zosi. 13. Yanvar, fevral, mart 16. Milliy modilning tarkibiy qismi 17. Ish-harakat, faoliyat, asar, ta’limotning yutuqlarini qayd etish, kamchilik va nuqsonlarini belgilash va bartaraf etish maqsadidagi muhokama, tahlil .

TARQATMA MATERIALLAR
Talabalarning nazariy bilimlarini tekshirish va mustahkamlash.


1 -masala. Siz o’qituvchisiz. Sinfdagi hamma o’quvchilar sizni hurmat qiladi. Dars o’tyapsiz. Dars jarayonida ikki nafar qizning boshqa narsa bilan shug’ullanib o’tirganini sezib qoldingiz. Qizlarga bildirmay ularning oldilariga borasiz. Qizlarning kulgili rasm chizib, rasmning ostiga sizning ismingizni yozib qo’yishgan edi. ¹
Pedagogik holatni tahlil qiling:

1. 
   Bunday vaziyatda qanday yo’l tutgan bo’lardingiz?
   
2. 
   Bu holat qaysi yoshdagi o’quvchilarga to’g’ri keladi?
   
3. 
   Ota-onasi yoki sinf rahbariga murojaat qilasizmi?
   

2 -masala. 6-sinfda adabiyot darsi ketyapti. Doskada Komil
javob bermoqda. Uni barcha bolalar diqqat bilan tinglashmoqda. Javob beruvchi tutilib yoki bir oz adashib qoldi deguncha darrov barcha qo’llar yuqoriga qarab ko’tariladi. Juda betoqlari xatto ikkala qo’lini ham havoga silkitib ko’targani-ko’targan... Ular o’z o’rtoqlarining javobini tinglashayotganini va uning xatosini darhol tuzatishga tayyor ekanliklarini, o’qituvchisiga ko’rinishni juda istashadi. Komil tez-tez hatolikka yo’l qo’yadi, sarosimaga tushib, gapidan adashib ketaverdi.
Bolalarning o’rtog’ining javobini to’g’rilashga, to’g’rirog’i, unga xalaqit berishlariga o’qituvchi dastlab qarshilik ko’rsatdi, ammo ohirida chidab turolmadi va bolalarning eng betoqatlariga xatosini tuzatishga so’z berdi. Enda Komil javob bilan emas, ko’proq sinfdagi vaziyatlar bilan band bo’lib qolgandi. U tez-tez adashib, so’zlarni ham cho’za boshlaydi va tez-tezda havsalasi pir bo’lib, tamoman jimib bo’lib qoldi.

• 
  Xo’sh, azizim, javobni qanday yaxshi boshlagan eding, nega qo’qqisdan jimib qolding? Bolalar senga qanday yaxshi yordam berishdi... Yana darsni ohirigacha o’qimabsanda!
  

...Biologiya darsida Iroda javob beryapti. Sinfda jim-jitlik bu qanaqa sokinlik? Irodaning javobini o’rtoqlari tinglashmayapti? Bolalarning ayrimlari tinglashayapti. Qolganlari-chi? Keling, 9-sinf bolalarining yaxshisi bir kuzatib ko’raylik.
Mana uchta o’quvchi, ular o’qituvchining navbatdagi savolini payqab olishga urinib, darslikni varaqlashyapti. Bir necha bola nigohlarini derazaga adashgan chehralarida chuqur uyatchanlik va orzular og’ushiga ko’chishgan. Boshqalari tarix kitobini sekingina ochib, bundan keyingi darsga tayyorlana boshladi. Ikki qiz dars mazmunidan juda uzoq bo’lgan narsa, qandaydir buyumlar haqida «ko’z urishtirib gaplashmoqda». Xullas, sinfdagilarning ayrimlari ko’pi o’zlari partada o’tirishgan bo’lsa ham, hayollari allaqaerlarda sayr qilib yuribdi.
Iroda xatoga yo’l qo’ydi, ammo uni tuzatuvchi bironta ham talabgor yo’q. Balki e’tirozlar keyinroq bo’ladi? Yo’q. Sinfda hech bir o’quvchi javob haqida fikr bildirishga oshiqmadi. ¹
Pedagogik holatni tahlil qiling:

1. 
   Birinchi va ikkinchi hodisadagi doskaga chiqarib og’zaki so’rashning samarasini baholang. Bu vaziyatlar o’rtasida biron-bir umumiylik bormi? Bunda o’quvchilar xulqidagi qanday xususiyatlarni payqash mumkin? Ular nimalar tufayli paydo bo’lishi mumkin?
   
2. 
   O’qituvchi birinchi va ikkinchi xodisada doskaga chiqarib individual so’rashni uyushtirib, o’z oldiga ongli holda qanday ta’limiy va tarbiyaviy masalalarni qo’yadi?
   
3. 
   O’qituvchi tomonidan qanday pedagogik vaziyatlar e’tiborga olinmagan?
   
4. 
   O’quvchilardan og’zaki so’rashning samaradorligi, yangi pegogik texnologiya usullari orqali bilimlarni tekshirishning afzalliklarini aniqlang?
   

Kichik dars o’tish. (Trening darsi)
Dars talaba tomonidan o’tiladi.
Dars davomida o’zlashtiriladigan ko’nikmalar:

• 
  Ta’lim jarayoni va uning mohiyatini tavsiflash.
  
• 
  Ta’lim va tarbiya tushunchalarining o’zaro bog’liqligi haqida tushuncha berish.
  
• 
  Ta’lim jarayoniga qo’yilayotgan talablar va ularning ahamiyatini izohlash. Mashg’ulotdan so’ng, o’qituvchi guruh bilan hamkorlikda uni tahlil qiladi.