O'zbekstan Respublikasi Xaliq bilimlendiriw ministrligi

tema: XOJA AXMED YaSSAWIY (2 saat)

JOBASI:

1. 
   Xoja Axmed Yassawiy o'miri haqqinda mag'liwmatlar.
   
2. 
   Din ha'm ta'sawwif - «Devani hikmet» tin' jetekshi ideyaliq negizi.
   
3. 
   «Devani hikmet» tin' qosiq qurilisi ha'm tili, onin' qaraqalpaq tiline jaqinlig'i.
   
4. 
   Qaraqalpaq poeziyasinin' rawajlaniwinda Yassawiy do'retiwshiliginin' a'hmiyeti.
   
5. 
   Axmed Yassawiy - ta'sauwif a'debiyattin' ulli wa'killi, shayir, Yassawiy ta'liymatinin'
   

tiykarin saliwshisi.

1. 
   Xoja Axmed Yassawiy o'miri haqqinda mag'liwmatlar.
   

Axmed Yassawiy Yassida ruwxaniy-shayx sem'yasinda tuwildi. atasi Ibrahim Yassa ha'm Sayramda uzaq jil shayxliq etken ha'm ko'p mu'ridleri bolg'an. Ra'wiyatlar Shayx Ibrahimdi onin' atasi Maxmud, babasi Iftixor ha'm basqalar arqali Muxammed payg'ambardin' qizi - Fatima a'wladina baylanistiradi. Axmedtin' balaliq jillari. Sayramda o'tedi. Jas gezinde atasi o'lip, Arslanbap degen iyshannin' qolinda qaladi. Arislanbap o'lgennen keyin Buxarag'a barip, belgili qa'niyge Yusup Hamadaniyden ta'sawwif boyinsha ta'lim aladi. Yusup Hamadaniy o'liminen keyin onin' ornina xalifaliq etedi. Ol haqqinda ha'r qiyli a'psana ha'm rawayatlar bar.
Sayramnin' tu'rli orinlarinda Axmed Yassawiydin' atasi Shayx Ibrahimnin', anasi Qarasha mamanin', ag'a-inileri Latif ha'm Mustafaquli atalarinin' qa'biri bar. Axmed Yassawiydin' o'zi bolsa Yassida jerlengen. Ja'ha'ngir patsha Amir Timur 1395-1397 jillari Axmed Yassawiydin' eski qa'birinin' ornina u'lken mavzoley qurdirg'an.
Axmed Yassawiy basqa sufistler siyaqli so'z o'nerinen paydalanip islam qag'iydalarin, jahriya ta'liymatin na'siyatlawshi qosiqlar jazdi. Onin' qosiqlari «Hikmet», qosiqlar toplami bolsa «Devani hikmet» dep ataladi. Bul shig'arma XV a'sirde arab imlasi menen ko'shirilip ko'p nusqadi tarqatilg'an «Diywani Hikmet» 1887-jili Qazanda, 1901-jili Stambulda, 1902-jili Tashkentte baslig'an. Negizi 109 hikmetten ibarat, keyingi baspalarinda 40 hikmet qosilip, 149 hikmetke jetken.

2.