O`zbekstan respublikasi xaliq bilimlendiriw wa`zirligi a`jiniyaz atindag`i no`kis ma`mleketlik pedagogikaliq instituti «Pedagogika» fakul`teti

ambivalentligi degen atalg`an. Bastan keshiriwlerdin` ambivalentligi jiyi ayirim turmis reallarina ha`m o`tkinshi
jag`dayg`a emotsional reaktsiyanin` turaqli emotsional qatnaslardin` say kelmewinde payda boladi (misali, eger 
unamli bahalanatug`in adamlar, doslar adamg`a diqqatsiz bolsa, ashiwi keliwi).

!dep-ikram (etikaliq) sezimler adamnin` basqa adamlarg`a, .atang`a, shan`arag`ina, o`zine bolg`an
qatnasin bildiredi. Moralliq sezimge muhabbat, gumanizm, patriotizm, haqiyqatliq, abiroy, uyat h.t.b kiredi. 
!dep-ikram sezimlerinin` ha`r tu`rliligi insan qatnasinin` ko`p tu`rliligin sa`wlelendiredi. !dep-ikram seziminin`
en` joqari formasi-jaqsiliqqa muhabbat. Etikaliq sezimler insan minez-qulqin retlestiredi. Eger ol o`zin 
qa`liplesken minez-quliq normalarina say tutsa, bunnan qanaatlanadi, o`zin isenimli sezedi. Eger onin`
ha`reketleri uliwma belgilengen normalarg`a muwapiq kelmese, ol qolaysizliq, uyat sezedi. 


Uyat tiykarinda an`lanbag`an tu`rde ayipkershilik sezimi jatadi, bunda tek g`ana o`zin`e ashiw emes, al
qabillang`an normalardi ha`m ko`rsetpelerdi buziwdan qorqiw bar. Insan minez-qulqinin` joqarg`i a`dep-
ikramliliq retlestiriwshisi hu`jdan. Etikaliq emes ha`reketti islegen adamnin` jag`dayi qanday bolatug`inlig`i
ha`mmege belgili. Bul uwayimlar «hu`jdan azabi» dep atalip, bunin` tiykarinda gu`na ha`m jat bolip ketiw 
keselligi, adamnin` basqalardan ajiraliwi jatadi.

Intellektual (biliw) sezimi adamnin` du`n`yag`a biliw qatnasi menen payda boladi. Biliw seziminin`
predmeti ha`m bilim aliw protsessi ha`m onin` na`tiyjesi de boliwi mu`mkin. Intellektual sezimlerge 
qizig`iwshilq, biliwge qumar, sirdi seziw, tan`laniwdi jatqariw mu`mkin. Intellektual sezimnin` shin`i
muhabbattin` haqiyqatliqqa uliwmalasqan muhabbat sezimi boladi, ol turmis sirina teren` kiriwge mu`mkinshilik 
beretug`in u`lken ha`reketleniwshi ku`sh boladi.