Insan sezimlerinin` jiyindisi-bul adamnin` du`n`yag`a, ha`m birinshi gezekte jeke bastan
keshiriwlerinin` tu`r ha`m tikkeley formasinda basqa adamlarg`a qatnasi jiyindisi.
Erk haqqinda tu`sinik. Adam aktiv maqluq retinde tek do`gerek a`tiraptag`i du`n`yani qabil etip, tek
og`an qanday da bir qatnas jasap g`ana qalmastan, al onin` ta`sirine juwap ta beredi, do`gerek-a`tiraptag`i
du`n`yag`a ta`sirin tiygizip, oni o`z maqsetlerinde jan`aratip o`zgertip turadi. Bunday waqitta Adam o`zi azli
ko`pli an`g`aratug`in belgili bir maqsetlerdi go`zleydi.
Geyde maqsetke erisiw qiyinshiliq tuwdirmaydi ha`m ku`sh saliwdi talap etpeydi (ma`selen, kitap
tekshede jatqan bolsa ha`m adamnin` bos waqti bolsa, ma`qset- kitap oqiw boladi h.t.b). Biraq ko`binese
ma`qsetke erisiw qiyinshiliqlardi ha`m tosqinliqlardi jen`ip shig`iw menen baylanisli boladi. Qiyinshiliqlar
menen tosqinliqlar eki tu`rli- sirtqi ha`m ishki boladi.
Sirtqi tosqinliqlar – bul adamnin` g`a`rezsiz emes sirtqi tosqinliqlar, sirtqi kesent, basqa adamlardin`
qarsiliq ko`rsetiwi, ta`biyiy tosqinliqlar boladi.
Ishki tosqinliqlar adamnin` o`zine g`a`rezli boladi, bul kerek na`rseni islewdi qa`lemewshilik, qarama-
qarsi niyetlerdin` boliwi, adamnin` uyan`lig`i, jaman keyip, oysizliq penen ha`reket etiw a`deti, jalqawliq,
qorqinish sezimi, jorta menshenshilik etiwi h.t.b.
Erk - adamnin` qiyinshiliqlardi ha`m tosqinliqlardi jen`ip shig`iwina baylanisli bolg`an maqsetli
ha`reketlerin ja`ne qiliqlarin belgileytug`in onin` psixikaliq xizmeti boladi.
Tosqinliqlardi ha`m qiyinshiliqlardi jen`ip shig`iw erkli ku`sh saliw dep atalatug`in, adamnin` fizikaliq,
intelektualliq ha`m moralliq ku`shlerin mobilizatsiyalaytug`in nervlik- psixikaliq qatti ku`sh jumsawinin`
ayiriqsha halatin talap etedi.
Ta`kirarlaw ushin sorawlar.
•
Sezim haqqinda tu`sinik.
•
Emotsiya degenimiz ne.
•
Emotsional jag`daylardin` tu`rleri.
•
“Affekt”- so`zinin ma`nisi.
•
Moralliq, intellektualliq, estetik sezimlerdin` tu`sinigi.
•
Erk haqqinda tu`sinik.
•
Eriklik ha`rekettin` du`zilisi.
•
Shaxstin` eriklik sipatlari.
Dostları ilə paylaş: |
