Oziq-ovqat maxsulotlari texnologiyasi

Qaynatilgan kolbasalar go‘sht xomashyosining sifati va tarkibiga ko‘ra, 
oliy 1- va 2-sortlarga bo‘linadi. Oliy va 1-sort-li kolbasalar yukori sifatli go‘sht 
xomashyosidan tayyorlanadi. Bu kolbasalarning qiymasi ko‘proq cho‘chqa go‘shti 
va cho‘chqa yog‘idan, ozroq koramol go‘shtidan iborat bo‘ladi. 2-sortli kolbasalar 
2- sort koramol go‘shtidan, kesilgan go‘shtlardan, kalla-pochalardan, juda oz 
mikdorda cho‘chqa go‘shti va yog‘i qo‘shib tayyorlanadi. Oliy sortli qaynatilgan 
kolbasalarga Lyubitelskaya, Telyachya, Stolichnaya, Belorusskaya, Doqtorskaya, 
Ko‘rinaya, Krasnodarskaya, Diabeticheskaya (Parxez kolbasalar), Svinaya, 
SHpikachka kolbasalari kiradi; 1-sortga - Otdelnaya, Vetchinno-rublenaya, 
Moskovskaya, Osobaya, Svinaya, Stolovaya, pishloqli Novaya kolbasasi, mol 
go‘shtidan tayyorlangan Parxez kolbasasi, 2- sortga— CHaynaya, Zakusochnaya, 
Svinaya, mol go‘shtidan tayyorlangan (govyajya), qo‘y go‘shtidan tayyorlangan 
(baranya) va ko‘proq sarimsoq piyoz qo‘shilgan CHesnoqovaya kolbasalari kiradi. 

---

Sosiska va sardelkalar qaynatilgan kolbasalar turiga vdiradi, chunki ularni 
tayyorlash usuli ham qaynatilgan kolbasalar tayyorlash usuliga uxshaydi. Ular 
qaynatilgan kolbasalar-dan qiymadagi yog‘ urniga kam yog‘li cho‘chqa go‘shti 
solinishi bilan farq kiladi; qiyma juda yupka qilib maydalanadi va qo‘yning 
sosiskaga mos ingichka ichaklariga unchalik zich kilmay solina-di. Sosiska 
urtasidan kanop bilan borlanmaydi, balki xar 10—15 sm orasida burab qo‘yiladi. 
Sardelkalar birmuncha yuron ichaklarga tikiladi. Xozirgi vaktda sosiskalar tayyor-
lashda qo‘y ichagi urniga plyonkalar ishlatiladi. 
Sosiskalar faqat cho‘chqa go‘shtining uzidan, mol go‘shtining uzidan yoki 
qo‘y go‘shtining uzidan, yoxud cho‘chqa va mol go‘shti aralashmasidan 
tayyorlanishi mumkin. Tayyorlash usuliga ko‘ra sosiskalar qaynatilgan va xom 
sosiskalarga, sifatiga ko‘ra esa oliy va 1-sortlarga bo‘linadi. 
Oliy sortga cho‘chqa go‘shtidan tayyorlangan sardelkalar, Sutli 
(Molochnaya), Kaymoqli (Slivochnaya) va Lyubitelskiy sardelkalar, cho‘chqa 
go‘shtidan tayyorlangan sosiskalar; 1-sortga— “Russkie”, mol go‘shtidan 
tayyorlangan (govyaji), qo‘y go‘shtidan tayyorlangan (barani) sosiskalar, xom 
sosiskalar va mol go‘shtidan tayyorlangan (govyaji) sardelkalar kiradi. 
Qiymali kolbasalar a’lo nav go‘shtdan unga tu-xum va sariyog‘ qo‘shib 
tayyorlanadi. Qiymali kolbasalarning ba’zi xillariga maydalangan lista va 
topalchalaridan toza-langan kon qo‘shiladi. Tayyor qilingan qiyma kattiqroq 
cho‘chqa yog‘i qatlamiga uralib, kul bilan yuron (10—12 sm li) ichaklarga tikiladi 
va xar 5 sm orasi ingichka shpagat bilan kattiq qilib borlanadi. Sungra bu batonlar 

---

kovuriladi, keyin qaynatiladi (Ekstra, Xarkovskaya, Glazirovannaya va 
Pressovannaya kolbasalari kovurilmaydi). 
Sifati jihatidan qiymali kolbasalar fa-kat a’lo sort bilan qo‘yidagi 
assortimentda chiqariladi: Ekstra (butun til yoki mayda-mayda kir-kib ichakka 
tikiladi), YAzikovaya (bu ham shunday butun til yoki mayda-mayda kirkib ichakka 
tikiladi). Xarkovskaya, Sloenaya, Glazirovannaya (shaxmat yoki archa bargi 
shaklida) va Pressovannaya.