Rekreatsiya va turizm geografiyasi Chirchiq-2023

 
Tabiiy rekreatsion resurslar 
Bularga tabiiy va tabiiy- antropogen geotizimlar, mavsumiy yoki yil 
davomida dam olish faoliyatini tashkil etish uchun ichki va tashqi 
xossalardir. Turizm va rekreatsiyani rivojlanishiga barcha mamlakatlar, 
davlatlar va xalqlar birdek manfaatdor. Bunday manfaatdorlik turistik va 
rekreatsion xizmatlarni xorijlik turistlarga ko`rsatish evaziga YaIMning 
ko`payishida, valyuta tizimini ta`minlashda, ushbu faoliyat natijasida 
byujedga soliq tushumini oshirishda namoyon bo`ladi. 
Shu bilan birga, xodimlar ham manfaatdor. Chunki ular o`z 
jamg`armalari evaziga dunyoga sayohat qilib hoxlagan mamlakatini, dam 
olish maskanlarini va xalqlarni (v.h.k) ko`radi. Dunyo tamaddunidan 
baxramand 
bo`ladi, 
o`zining 
intellektual 
salohiyatini 
oshirish 
imkoniyatiga ega bo`ladi. Turizm va sayohatni tartibga solish uchun 
mo'ljallangan jahon miqyosidagi, kontinental va mintaqaviy tashkilotlarni 
yaratish jarayoni 1920-yillarda boshlangan. XX asr Bu davrda turli 

---

25 
darajadagi va malakali xalqaro turizm tashkilotlarining butun tizimi 
shakllandi. Bugungi kunda ularning soni 200 dan oshdi. Ularning to‘rtdan 
bir qismidan ko‘prog‘i xalqaro turizm industriyasida faol va nufuzli. 
Hozirgi kundagi tizimga oid adabiyotlarda turistik va rekreatsion 
tashkilotlarni ularni milliy va hududiy belgisi bo`yicha yirik 3 ta guruhga 
bo`ladilar. Bular:
• Xalqaro 
• Hududiy 
• Milliy 
XTT – Xalqaro turistik tashkilotlar: 
XTT – dunyo miqyosida faoliyat ko`rsatadi va shu doirada hisob – 
kitob olib boradi. Xalqaro me`yoriy – huquqiy hujjatlar ishlab chiqaradi 
va shunga amal qiladi. 
HTT – Hududiy turistik tashkilotlar: 
Bu tashkilot yer kurrasining ma`lum bir hududlarida faoliyat 
ko`rsatadi va ularning huquqiy va faoliyat doirasida shu hududda amal 
qiladi. Bularga Markaziy Osiyo davlatlarini qamrab olgan hudud. 
Yevropa Ittifoqiga kiruvchi tashkilotlarning hududiy birlashmalari 
kabilarni misol keltirish mumkin. 
 MTT – Milliy turistik tashkilot: 
 Bu tashkilot – ma`lum bir davlatga mansub bo`lib, u o`z faoliyatini 
shu davlat, mamlakat miqyosida olib boradi. Bularga O`zbekistonda 
“O`zbekturizm” Milliy kompaniyasini misol keltirish mumkin. Turistik 
tashkilotlar iqtisodiy asosi, ma’muriy - boshqaruv holati bo’yicha ham 

---

26 
turli bo’lishi mumkin. Bu jihatdan ular shu tashkilotning kimga 
mansubligi bo’yicha tasniflanadi.