Microsoft Word ihyo ulimdan sung ziyouz com doc

 
 
Terning sifati 
Keyin Mahshar maydonida to‘plangan yetti falak va yetti yer mavjudoti: farishtalar, 
jinlar, insonlar, shayton, vahshiy hayvonlaru yirtqich qushlardan iborat xaloyiqni 
tasavvur qil. Ularning ustiga yog‘ilayotgan quyosh nurining harorati borgan sari 
ziyodalashyapti... 
So‘ngra quyosh ularning boshi uzra ikki yoy miqdorida yaqinlashtiriladi, u yerda 
butun olamlar Parvardigori soyasidan boshqa soya qolmaydi. Faqat muqarrab zotlargina 
bu soya ostida bo‘ladilar. 
Insonlar ikki guruhga ajraladilar: bir guruh, Arshning soyasida, boshqasi quyoshning 
sindiruvchi harorati ostida. Eritib yuboruvchi bu kaynok harorat g‘am-anduhni 
kuchaytiradi. Zich va tiqilinchdan oyoqlari chalkashib ketayogan xaloyiq bir-birini itaradi. 
Butun olamlar Rabbi Alloh oldida bunday sharmandali holda bo‘lish ularni yanada 
qattiqroq xijolatga soladi. Quyoshning olovli tafti, nafaslarning harorati, hayo va xavf 
o‘tida qovrilayotgan qalbning kuydirishi va boshqa azoblar odamlarni qiynaydi, ularning 
xar tukidan ter toshadi. Shu darajada toshadiki, yerlar suvga to‘ladi, badanlarga kadar 
ko‘tarilib, xatto Allohning huzuridagi manzillargacha yetadi. Toshib chiqayotgan ter 
kimnidir tizzasigacha, kimnidir bellarigacha, kimnidir qulog‘ining yumshog‘igacha 
ko‘msa, yana kimnidir butkul g‘arq qiladi. 
Ibn Umar Rasuli akramning shunday deganlarini rivoyat qiladi «Barcha odamlar 
Parvardigori olam huzurida tik turib (hisob-kitob beradigan Qiyomat) Kunida ulardan 
ba’zilari kulog‘ining yarmigacha terga g‘arq bo‘ladi» (muttafaqun alayh). 
Abu Hurayra Payg‘ambar alayhissalomning shunday deganlarini aytadi: «Qiyomat 
kuni odamlardan oqqan terlar yerga yetmish bo’ (quloch) singadi, ularning og‘izlari va 
quloqlarigacha yetadi» (muttafaqun alayh). 
Boshqa bir xadisda aytiladi: «Qirq sana ko‘zlarini osmonga tikkancha turadilar. G’am-
andux shiddatidan terlari og‘izlarigacha yetadi» (Ibn Mas’ud rivoyati). 
Aqoba ibn Omir deydi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: «Qiyomat kuni 
quyosh yerga yaqinlashadi, odamlar terga botadi. A’zoi badandan toshib chiqayotgan ter 
kimningdir tovonigacha, kimnikidir boldirining yarmigacha, ba’zilarniki tizzagacha, 
biroviniki belgacha, biri-niki og‘izgacha yetadi,- deb og‘izga ishora qildilar. — Yana 
birlaridan oqqan ter (oyog‘idan to) boshigacha to‘la qoplab oladi» (Ahmad rivoyati). 
Ey miskin! G’am-andux ichra terlarga g‘ark bo‘layotgan Maxshar ahliga boq. Ularning 
ichida shunday deb bakirayotganlari ham bor: «Ey Rabbim, garchi jahannamga jo‘natib 
bo‘lsada, meni bu andux va intizorlikdan qutqar!» 
Bularning barchasi hali hisob-kitob qilinishidan, jazolar berilishidan oldin ro‘y beradi. 

---

Ihyou ulumid-din. O’limdan so’ng. Imom G’azzoliy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
6
Sen ham shu odamlardan birisan, a’zoi badaningdan toshib chiqayotgan terlar qaerga 
yetishini bilmaysan. 
Alloh yo‘lida qilingan xar qanday ibodat-u haj bo‘ladimi, ro‘zami, namozmi, 
musulmonning biron hojatini ravo qilishmi, amri ma’ruf yoki nahyi munkar yo‘lidagi 
mashaqqatmi, bularning barchasi insonni terlatmasligi mumkin. Lekin Mahshar 
maydonidagi xayo va xavf xar bir bandani terga g‘arq qiladi. 
Mahshardagi qayg‘u shu darajada davomliki, go‘yo cheki yo‘qdek tuyuladi. Agar 
Odam farzandi jaholat va g‘ururdan uzoq bo‘lsa edi, bu dunyoda toat tufayli chekilgan 
ranju alamlarda oqqan terlar Qiyomatdagi g‘am-anduh va intizorlik ostida to‘kilgan terlar 
oldida arzimas va muddat jihatidan juda qisqa ekanligini bilgan bo‘lardi. Chunki, u Kun 
shiddati qattik, muddati uzoq Kundir.