O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
16.2. Ekoturizm va uning shakllanishi
Ijobiy ijtimoiy-iqtisodiy va ekologik o‘zgarishlar jarayonida mam- lakatda ekoturizmning rivojlanishi muhim rol o‘ynaydi. O‘zbekiston Respublikasining ko‘pgina mintaqalaridagi tajribalarning ko‘rsatishi- cha, ekoturizm – ishchi o‘rinlar sonini ko‘paytirishga, tabiiy ekotizim- larni tiklash va saqlashga ko‘maklashuvchi ijobiy ekobiznesdir, bu esa, o‘z navbatida, ekoturizmni Markaziy Osiyoda keng tarqatish zarurligini ko‘rsatadi. Ana shunday tashkilotlardan biri «O‘zbekturizm» Milliy kom- paniyasi, Fridrix Eybert nomli Fond (GFR) va Xalqaro «Ekosan» fondi rahbarligida o‘tkazilgan «Ekoturizm va Buyuk Ipak Yo‘li» 1-Xalqaro konferensiyasi tavsiyalariga ko‘ra tuzilgan «Ekosan-tur» markazidir. Markaz faoliyatining rivojlanishiga sayyohlik sohasining mutaxas- sislari, O‘zbekistonning va boshqa Markaziy Osiyo davlatlarining tabiatni asrash tashkilotlari, maslahatchilar jalb qilingan. Mintaqa- lardagi ekoturizm obyektlarida faoliyat yurituvchi biznes tuzilmalar va mahalliy hokimiyat organlari, shuningdek, joylardagi o‘z-o‘zini boshqarish organlari ham jalb etilgan. Ekoturistik marshrutlarning marketing strategiyasi ishlab chiqilishi va rivojlanishida, markaz ekologik resurslarning yaxlitlikda saqlanishi majburiyligi va ushbu tabiiy resurslarni yemirilishiga yo‘l qo‘yil- masligini inobatga oladi. Ushbu aspektda o‘z faoliyatini amalga oshirishda O‘zbekiston Respublikasining tabiatni asrash qonunchiligi, shuningdek, atrof-muhit va mustahkam rivojlanish sohasida xalqaro kelishuvlarda qabul qilingan normalar markazning o‘z maqsadiga yetishishida ijobiy yordam beradi. O‘zbekiston Respublikasida ekoturizmning rivojlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘pgina muammolar bor. Jumladan, mahalliy aholini ekoturistik faoliyatga jalb qilish, malakali mutaxassislarning yetish- masligi, ko‘pgina mamlakatlardagi potensial sayyohlarning Markaziy Osiyo mintaqasining ekoturistik noyob tabiiy-landshaft imkoniyat- laridan bexabarligidir. Ushbu va boshqa masalalarni yechish maqsadida ekoturizmning mustahkamligi va ustunligi to‘g‘risida mahalliy aholi (mahalla) bilan uchrashuvlar o‘tkazilayapti. Tabiiy ekotizimda biogeotsenoz, biologik xilma-xillikni saqlash va tiklash, ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish, suv ta’minoti, sanitar- gigiyenik va mehnat sharoitlarini yaxshilash, iqtisodiy ko‘rsatkichlar, 175 mahalliy aholi daromadlarining o‘sishi, aholi yashash manzillari obodligi yanada yaxshilanadi. Ekoturistik faoliyatning natijalarini hisobga olib, ta’kidlash mumkinki, O‘zbekistonda turizmning mustahkam rivojlanishida ekotu- rizm muhim faktor bo‘lib hisoblanadi. Ekoturizm tabiatni asrash zarur- ligi, o‘rmonlarni kesishni qisqartirish, buzilgan tabiiy ekotizimlarni tiklashda qatnashish borasida mahalliy aholi ongida burilish yasaydi. Ekoturizmning o‘tkazayotgan tadbirlari aholining ekologik ma’lumot- larini sezilarli darajada kengaytirishga yordam berayapti va bu mintaqa aholisining ijtimoiy-iqtisodiy holatini yaxshilashga olib kelmoqda. Insoniyat o‘zining taraqqiyoti natijasida yashashi uchun sun’iy yashash muhitini yaratdi, ammo asl tabiatda yashash uning orzusidir, shu tufayli ham tabiatga talpinadi. Insonlarning tabiatga bo‘lgan munosabati faqatgina tabiatni saqlash emas, balki butun sayyorani saqlash hisoblanadi. Insonlar tabiat bilan uyg‘unlashib ketganda, tabiatni tushunganda ekoturizmni tashkil qilish lozim. Chunki eko- turizm insonlarga tabiatga boshqa ko‘z bilan qarashni, uni saqlashni, tushunishni o‘rgatadi. Xalqaro turizmning mamlakatlarga qarab 20-60 foizini ekoturizm tashkil qiladi, bunday sayyohlarning ayrimlari yovvoyi florani, yana birlari faunani, okean va dengizlarni o‘rganuvchilar bo‘ladi. Ekoturizm o‘zida xavfli vaziyatlarni ham, tinch dam olish muvozanatlarini ham yuzaga keltiradi. Sayohat davomida tabiatga insonlar mutlaqo zarar yetkazmasliklari zarur. Yüklə 1,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|