Mavzu: Ijtimoiy sohalar moliyasi

 
3. Ijtimoiy soxalar tarakkiyotini davlat tomonidan tartibga solishning moliyaviy usullari 
O’zbekistonning o’z yangilanish taraqqiyot yuuliga asos bulgan eng muhim koidalaridan biri 
bozor iktisodiyotiga utishning barcha boskichlarida oldindan kuchli ijtimoiy siyosatni 
utkazishdir. Qolgan barcha qoidalar ijtimoiy vazifalarni xal etishga, axolini ijtimoiy ximoyalash 
soxasida kat’iy kafolatni vujudga keltirishga buysundiradi. 
Tarix sabog’i shundaki, burchnning aynan keskin burilishlarida ijtimoiy muammolar va 
ziddiyatlar g’oyat keskinlashadi, milliy va barkarorlikga taxdid soluvchi omilga aylanadi. 
Bu holni nimalar keltirib chikaradi, utish davrida ijtimoiy barkarolik masalalariga 
alohida etibor berishning kanday muxim sabablari bor? «Mening nazarimda, bu sabablardan 
eng muximlari kuyidagalar:» - deydi Uzbekiston Respublikasi birinchi prezidenti I. A. Karimov. 
Birinchi: Ijtimoiy ziddiyatlar uz mohiyatiga kura hamisha siyosiy, ijtimoiy va iktisodiy 
uzgarishlarning xarakatlantiruvchi kuchi bulib xizmat kiladi. Uzgarishlarning kay tarzda yo 
izchil, tadrijiy yuul bilan borishi, yo bulmasa, keskin ishlarga kirishi: ijtimoiy noroziliklar, 
stixiyali portlashlar, xatto fukarolar urushlari va inkiloblar tusini olishi tuplanib kolgan 
ijtimoiy muammolarning kay darajada keskinligiga, xukmron tuzilmalarning bu muammolarni 
xal kila olishi yoki xal kila olmasligiga bog’lik. 
Shu sababli tarakkiyotning xamma boskichlarida odamlarning ijtimoiy kayfiyatlarini, 
ijtimoiy muammolarni nazar-pisand kilmaslik barkarorlikga va milliy xavfsizlikga katta xavf 
tugdiradi. 
Ikkinchi: Odamlarni davat etuvchi ijtimoiy sabablarning ruyobga chikishi juda muxim 
axamiyatga egadir. Zaminimizda yashayotgan odamlarning munosib va erkin, farovon xayotini 
ta’minlash, har bir kishi xukuk va imkoniyatlaridan tulik foydalanish uchun barcha zarur sharoitlarni 
yaratish - jamiyatimizni islox kilish va yangilash paytida olidimizga kuyayotgan g’oyat muxim 
vazifalardandir. Shu bois eski totolitar, mafkuraviy, buyrukbozlik - taqsimot tuzumiga xamda soxta 
tenglik va mexnatni kadrlash uchun sog’lom negizga bulmagan bir xolatga kaytish biz uchun 
makbul emas. 
Agar utish davrida pirovard maksadga erishish - jamiyatni demokratlashtirish va 
bozor iktisodiyotini ruyobga chikarish uchun ayrim boskichlarda odamlarning moddiy axvoli 
yomonlashuviga olib keladigan nomatlub, ba’zan keskin karorlar kabul kilishga tug’ri kelishi 

---

xisobga olinsa, axolining ijtimoiy ximoyalanmagan qatlamlarini qullab-quvvatlashga doir 
choralar kurish qanchalik ahamiyat kasb etishi ayon bulib koladi. 
Yuqorida kursatib utilganidek, isloxotlarning moxiyatiga turalariga putur etkazish, ijtimoiy 
adolatni buzish, xokimyatning turli pogonalaridagi korrupsiya axolini shunday ham tang axvolini 
yanada ogarlashtirib, jiddiy ijtimoiy ziddiyatlarga olib kelishi mumkin. 
Bu hol utmishni kumsash kayfiyatlari uygonishi uchun kulay zamin yaratadi, shovinizm 
va soxta vatanparvarlikdan tortib to murosasiz sotsialistik kayfiyatdagi turli xarakatlarga ozik 
beruvchi muxit bulib
xizmat kiladi. Bunday xolatda axoli orasida ijtimoiy norozilik kayfiyatlarining garazli, tor 
siyosiy manfaatlarini kuzlab muttasil kuzgatib turilishi xam fukarolar tengligiga, barkarorlik va 
xavfsizlikka taxdid soladi.