71
IX. Neft-qaz ixtisas fənlərinin mahiyyəti haqqında qısa məlumat
daş kömür və torf kimi neft də üzvi maddələrdən törəmişdir.
Neft çox da dərin olmayan dəniz
körfəzlərinin dibində əmələ
gəlmişdir. Dəniz körfəzlərinin sularında saysız-hesabsız miqdarda
gözə görünməyən, olduqca kiçik və indiki infuzor, amyöb, moly-
uska və mikroskopik yosunlar kimi canlı orqanizmlər yaşayırmış.
Bu bəsit orqanizmlər plankton adlanır. Gözlə görünməyən bu
canlılar yaşayır, artır və ölürdü. Onların qalıqları körfəzlərin
dibində yatırdı. Çox ehtimal bunlara dəniz yosunları, balıq və
dəniz heyvanlarının da qalıqları qarışırdı. Çayların
çoxlu miqd-
arda gətirdikləri lil və qumla birlikdə körfəzlərin dibində ölmüş
plankton kütləsi yatırmış.
Milyon illər ərzində həmin canlıların qalıqlarından qalın laylar
əmələ gəlmişdir.
Bu laylar çürümüş, parçalanıb dağılmış və son-
ralar əmələ gələn layların təzyiqi və yüksək temperaturun təsirilə
tədricən nefti əmələ gətirən karbohidrogenlərə çevrilmişdir.
Neftin üzvü mənşə nəzəriyyəsini təcrübə də təsdiq edir.
Doğrudan da, neft yataqlarına qədim
dənizlərin körfəzlərində
təsadüf olunur.
Hazırda geoloqlar nefti indi yox olmuş qədim dənizlərin
sahillərində, körfəzlərində axtarırlar,
çünki belə yerlərdə neft
yataqlarına daha tez-tez rast gəlinir.
Dostları ilə paylaş: