Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 1 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 219
w www.oriens.uz July 2021 Matematika o’qitish metodikasida “o’quv materialini o‘zlashtirilish darajasi”
tushunchasining mazmuni to‘la ochib berilmagan.O’qituvchilar uchun qo‘llanmalarda
didaktik materialning u yoki bu topshirig‘i qaysi darajaga mos kelishini aniqlashga
imkon beradigan mezonlar aniq emas.
Amaliyotda o’qituvchilar ko‘pincha biror topshiriqning usullarini biri
boshqalaridan soddaroq yoki murakkabroq deb aytadilar. Bundan tashqari, didaktik
materiallar qanchalik san’atkorona tuzilgan bo‘lmasin, ularning mazmuni va
tuzilishida qanchalik sermahsul va chuqur g‘oyalar amalga oshirilmasin, ular baribir
barcha metodik vazifalarni tezda hal etishga qodir emas, chunki hech qanday
o‘rgatuvchi mashina O’qituvchining intuisiyasini, ya’ni hissiyotini almashtira
olmaydi.
XULOSA Shunday qilib, didaktik materiallarni o’quvchilarning o’quv materialini
o‘zlashtirish darajasini nazorat usullaridan biri sifatida qarash lozim. Shu bilan birga
muayyan usul mazkur sinf, mazkur o’qituvchi uchun eng yaxshi usul bo‘lmasligi ham
mumkin. Shu sababli didaktik materiallar o’qituvchini o’quvchilarning bilimlarni
o‘zlashtirish darajasini aniqlash imkonini beradigan individual tekshirish uchun
nazorat turlarini tuzishdan xalos eta olmaydi.Bu umummetodikaning asosiy
vazifalaridan biridir.
2. O’quvchilarni matematika kursini o‘rganishga tayyorlash.
I-IV sinflarda matematika o’qitishning asosiy vazifasi bo‘lgan ta’lim-tarbiyaviy
vazifalarni hal qilishda ulardagi matematika kursi bo‘yicha qanday darajada
tayyorgarligi borligiga bog‘liq.
Shuning uchun 1-sinfga kelganlarning bilimlarini aniqlash, sinf o’quvchilarining
bilimlarini tenglashtirish, ya’ni past bilimga ega bo‘lgan o’quvchilarning bilimlarini
yaxshi biladigan o’quvchilarga yetkazib olish vazifasi turadi. O’qituvchi quyidagi
tartibda o’quvchilar bilimini maxsus daftarga hisobga olib boradi:
1. Nechagacha sanashni biladi?
2. Nechagacha sonlarni qo‘shishni biladi?
3. Nechagacha sonlarni ayirishni biladi?.
4. >, <, = belgilarini ishlata oladimi?
5. Noma’lumlar bilan berilgan qo‘shish va ayirishda bu noma’lumlarni topa
oladimi?
6. Qaysi figuralarning nomlarini biladi va chiza oladi?
7. Nechagacha sonlarni yoza oladi?
8. O‘ngga, chapga, kam, ko‘p, og‘ir, engil, teng kabilarni farqlay oladimi?