14.Təlimdə diferensiallaşmanın idarə edilməsi yollarını müəyyənləşdirin. Diferensiallaşdırma şagirdlərinizin nəyi əldə etməsi barədə aydın təsəvvürün
olmasıdır. Bu məqsədlə müəyyən dövr ərzində şagirdlərin qiymətləndirmə
vasitələrini nəzərdən keçirib təhlil edərək onların mövcud bilik və nailiyyət
səviyyəsini müəyyənləşdirmək və həmin məlumatlar əsasında ayrı-ayrı
şagirdlərin xüsusi təlim nəticələrinə nail olmaq üçün ehtiyaclarını təmin etmək
lazımdır. Şagirdlər yaxın və uzaq gələcək üçün təlim nəticələrini bilməlidirlər, yəni
icrası yaxın gələcəyi və ya uzun müddəti əhatə edən tapşırıqlar haqqında
məlumata malik olmalıdırlar. Hədəflər real olmalı, məlumat bazası və şagirdlərin
bilikləri əsasında qurulmalı, onların maraq, meyil, təlabatlarını əhatə etməli və
şagirdlərlə müzakirə olunmalıdır. Daha sonra isə müvafiq diferensiallaşma
strategiyaları, prosesin idarə olunma üsulu nəzərdən keçirilməlidir.
Difensiallaşmanı təmin etmək məqsədilə fəaliyyətin ardıcıllığı: 1. Sinifdəki şagirdlərin əksəriyyətini əhatə etmək üçün məqsəd və vəzifələr geniş
olmalıdır. Eyni məqsədə çatmaq üçün bir neçə üsuldan istifadə etmək olar.
2. Şagirdlər üçün tapşırıqlar hazırlayarkən əvvəlki biliklərlə əldə olunacaq
nəticələr arasında əlaqə yaradın. Şagirdlər üçün real təlim nəticələrinin müəyyən
edilməsi təlim motivasiyasının yaranma yollarından biridir. Təlim nəticələrinə
çatmağın digər bir yolu da təlim nəticələrinin arzuedilən olmasıdır. Bu nəticələr
asanlıqla deyil, çalışma nəticəsində əldə olunmalıdır. Müxtəlif qrup şagirdlər
üçün
fərqli
səviyyəli
təlim
nəticələrinin
müəyyənləşdirilməsi
artıq
diferensiallaşdırma prosesinin başladığını göstərir.
3. Bir və daha artıq tapşırıq, fəaliyyət növünü seçin, 2-ci bənddəki faktorların,
material və resursların mövcudluğunu, şərt və təlimatların müvafiq tərzdə
şagirdlərə çatdırılmasını, dil səviyyəsinin şagirdlərə uyğun olmasını yoxlayın.
4. Planlaşdırmaya qiymətləndirmə də daxil edilməlidir. Bu, bir neçə yolla
reallaşdırıla bilər, məsələn, sual-cavab, kiçik qrup müzakirələrində iştirak, sinifdə
sorğular aparmaq, tapşırıq üzərində işləyən şagirdləri suallar vasitəsi ilə
istiqamətləndirmək və müvafiq qeydlər aparmaq, testlər tərtib etmək.
Qiymətləndirmə hədəf və təlim nəticələri əsasında həyata keçməlidir.
