5 — 6- sinf o‘quvchilari uchun
Yüklə 9,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
SPORT TURLARI HAQIDA
SPORT GIMNASTIKASI Qadimda Yunonistonda har bir yigit va qiz kamolot yoshiga yetguncha jismoniy mashqlar bilan muntazam shug‘ullanishi shart edi. Qizig‘i shundaki, yigitlar mashqni yalang‘och holda bajarganlar. „Gimnastika“ so‘zining kelib chiqishi ham shu bilan bog‘liq bo‘lib, yunon tilida gimnos — yalang‘och ma’nosini anglatadi. Sportning bu turi bilan shug‘ullangan kishining qomati chiroyli, har tomonlama kelishgan, mushaklari rivojlangan, harakatlari chaqqon va ravon bo‘ladi. Kishining chaqqon, harakatchan bo‘lishida gimnastika- ning o‘rni katta. Bu jihatdan hech bir sport turi gimnas- tikaning o‘rnini bosa olmaydi va umumiy jismoniy tayyorgar- likning puxta poydevorini ham ta’minlay olmaydi, deyish mumkin. Gimnastika mashqlarining qimmatli tomoni shun- daki, u inson tanasining ayrim a’zolarigagina emas, balki barchasiga bab-baravar ta’sir ko‘rsatib, yaxshi natija beradi. Gimnastika mashqlari barcha yoshdagilar — ayollar-u er- kaklarga barobar foydalidir. Demak, ertalab gimnastika mashqlarini muntazam bajarib borgan kishi badantarbiya mashqlarini, uyga beril- gan vazifalarni, sport seksiyalari mashg‘ulotlarida bajarila- digan mashqlarni qiyinchiliksiz bajarishi mumkin. „Gimnastika“ keng ma’nodagi tushuncha bo‘lib, u sport gimnastikasi, davolash gimnastikasi, badiiy gimnastika, ritmik gimnastika va akrobatika singari sport turlarini qamrab oladi. Siz, o‘quvchilar, „gimnastika“ mavzusi bilan tanisha borib, dars davomida sport anjomlari, jihozlarida eng oddiy akrobatik mashqlarni, sport texnikasi malakasini hosil qiluvchi mashqlarni bajarish (arg‘amchida sakrashni, cham- barak bilan mashq qilishni, tortilish, umbaloq oshish, kuraklarda tik turish va hokazolar)ni o‘rganasiz. 6 Gimnastika mashg‘ulotlarida xavfsizlik texnikasi qoi- dalari: 1. Gimnastika mashg‘ulotlarida, birinchi navbatda, in- tizomli bo‘lish, mashqlarni bajarish tartibiga va xavfsizlik texnikasi qoidalariga qat’iy amal qilish kerak. 2. Asosiy topshiriqni bajarmay turib, 2—3 daqiqa davomida badanni qizitib olish lozim. Buning uchun bir joyda turib, harakat chog‘ida, buyumlar bilan, buyumlar- siz, tananing ayrim a’zolari uchun alohida mashqlar bajariladi. 3. Gimnastika anjomlarida mashq bajarishdan oldin ular (turnik, brus, tortilish arqoni)ni birma-bir tekshirib chi- qish lozim. Gimnastika asbob-uskunalari mustahkam o‘r- natilganligi va puxta tuzatilganiga ishonch hosil qilmay tu- rib, undan foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi. 4. Akrobatika mashqlarini bajarishdan avval esa mat- larning taxlanishiga, yerga to‘shalishiga ahamiyat berish kerak, chunki ular orasida bo‘shliq qolib ketib, sakrovchi oraliqqa kelib tushishi mumkin. 5. Gimnastika asbob-anjomlarida mashq bajarishda yiqi- lib, mayib bo‘lmaslik uchun anjom yonida bir kishi yor- damga shay bo‘lib turishi darkor. Shu bois sakrab tushish joyiga albatta to‘shak solib qo‘yiladi. 6. Arqonga osilib, tirmashib chiqishda, unga chiquv- chining diqqatini buzmaslik, chalg‘itmaslik, arqonning ta- gidan tortmaslik kerak. 7. „Kozyol“, „kon“ ustidan sakrab o‘tishdan oldin ularni yaxshilab tekshirish, ko‘prigi puxta qo‘yilganligiga, to‘shaklar to‘g‘ri tashlanganiga ishonch hosil qilish kerak. „Kozyol“, „kon“dan sakrab o‘tgach, o‘quvchi o‘zini yonga yoki orqaga tashlashga harakat qilishini uqtirish lozim. 8. Turnik yoki brusda mashq bajarganda sheriklardan biri yoki o‘qituvchi uning yonida yordam berish uchun turishi kerak. 9. Mashg‘ulot vaqtida xavfsizligingizni ta’minlashga o‘rganishingiz lozim. Agar siz mashq elementini bajarishga ishonmasangiz, uni to‘xtatishingiz va mashqni oddiylash- 7 tirishingiz hamda anjomdan sakrab tushishni bilishingiz ke- rak. Yiqilib tushgudek bo‘lsangiz, qo‘lingizni to‘g‘ri ushla- masligingiz lozim, chunki qo‘lni buka olishlik jarohatla- nishning oldini olishga yordam beradi. Muvozanatni yo‘qo- tib orqaga ketib qolsangiz, qo‘llarni bukib orqaga umbaloq oshishga yoki yon tomonga yiqilishga intilishingiz kerak. O‘zbilarmonlik qilib, sport anjomlarida mashqlarni musta- qil bajarish mumkin emas, chunki yiqilish xavfi tug‘ilsa, hech kim yordam berolmay qoladi. Bundan tashqari, mashqlarni bajarish texnikasini bilish ham juda muhim. 10. Mabodo, o‘zingizni noxush sezsangiz, tuzalib ket- guncha mashg‘ulotga qatnashmay turing. 11. Mashg‘ulotga kiygan kiyimingiz (mayka, shorti, sport kiyimi) doimo toza, o‘zingizga qulay bo‘lishi, poyabzal ham ixcham, qulay, toza, yumshoq bo‘lishi lozim. Yüklə 9,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|