Инженерлик ободонлаштириш ва транспорт Исамухамедова Д У
tuproqning, yoritilganligiga to'g'ridan-to'g'ri bog'lanishda bo'ladi, nisbiy namlik va shamol tezligiga teskari bog'lanishda bo'ladi. O'rmon o'simliklarida shamol 156
tezligining kamayishi ularda ionlashgan havoni tutib turish imkonini beradi. Shovqinga qarshi kurashishda o'simliklarning ahamiyati Transport vositalari va sanoat korxonalarining ishlashi tufayli vujudga keladigan shahar shovqini insonlar salomatligiga katta zarar keltiradi. Shahardagi shovqin kommunal-maishiy va ishlab chiqarish xarakteridagi shovqinlar yig'indisidan tashkil topadi, shuningdek, transport harakatida yuzaga keladigan shovqinlar bo'lib, ular insonga doim ta’sir qiladi. Katta shaharlarda ulaming jadalligi yildan-yilga ortib bormoqda. Baland va uzoq davom etgan shovqin asab tizimiga xavf soladi, u odamni asabiy va serjahl qiladi. Shovqin ta’sirida puls va nafas olish tezlashadi, qon bosimi ortadi. Katta shaharlarda u inson unirini bir necha yil qisqartirishi mumkin. Sanitariya m e’yoriga ko'ra yig'indi shovqin 40 desibelga teng. Keyingi 30 yil mobaynida shaharlardagi shovqin me’yor- dagidan ikki va undan ortiq marta oshib ketdi. Shovqinga qarshi kurashishda vertikal birlashgan daraxtlar qatorlari samarali bo'lib, ular himoyalanayotgan obyektiga nisbatan to'g'ri joylashishi lozim. Yaproq bargli daraxt turlari 25 % shovqinni yutadi va 75 % shovqinni qaytaradi. Daraxtlar tovush to'lqinlari yo'llarini to'sadi, shuning uchun jadal harakatli ko'cha o'qi bo'yicha joylashgan xiyobon ko'cha yoqasidagi turaijoylami
