O‗quv-uslubiy qo‗llanma


yu , ikki ko‗zi tashqarida qoldi. Bog‗langan qo‗shma gaplarni mazmun – munosabatiga ko‗ra quyidagicha bo‗lish  mumkin



Yüklə 0,9 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə53/60
tarix31.08.2023
ölçüsü0,9 Mb.
#141179
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   60
Ling tahlil kitob lotin 2019

yu
, ikki ko‗zi tashqarida qoldi.
Bog‗langan qo‗shma gaplarni mazmun – munosabatiga ko‗ra quyidagicha bo‗lish 
mumkin:
 
 
a) biriktiruv bog‗lovchisi yordamida bog‗langan qo‗shma gap
– bunda qo‗shma 
gap qismlari payt yoki sabab-natija munosabatini ifodalaydi:
 
 
Eshik ochildi 
hamda
 ustoz kirib keldi.
(payt)
 
 
Anor so‗zlar 
va
 Zaynab qalbi dir-dir qaltirar
.(sabab-natija) 
 
Eslatma:
-u, -yu, -da yuklamalari ham biriktiruv bog‗lovchilari bajargan vazifani 
bajara oladi:
 
 
Qish keldi-
yu
, kunlar soviy boshladi.
 
 
b) zidlov bog‗lovchisi yordamida bog‗langan qo‗shma gap
– bunda qo‗shma gap 
qismlari zidlik, ketma-ketlik munosabatlarini ifodalaydi:
 
 
Dilimizda orzu balandroq edi, 
lekin
 ko‗klam biroz noqulay keldi.
(zidlik)
 
 
Ashula nihoyasiga etdi, 
ammo
 bir zumdan keyin yana boshlandi.
(zid.ketma-ket)
 
 
Eslatma:
-u, -yu, -da yuklamalari ham zidlov bog‗lovchilari bajargan vazifani 
bajara oladi: 
Kechasi qor yoqqan-
u
, havo unchalik salqin emas.
 
 
d) ayiruv bog‗lovchisi yordamida bog‗langan qo‗shma gap
– bunda qo‗shma gap 
qismlari 
voqealarning 
galma-gal 
ro‗y 
berishini 
yoki 
ularning 
faqat
bittasining yuzaga chiqishini ta‘kidlaydi:
 
 
Goh
 osmonni tutib ashula yangraydi, 

Yüklə 0,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin