Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


Bu shakl ham qiyoslovchi, ham payt ravishdoshi sifatida qo'llaniladi



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə116/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

Bu shakl ham qiyoslovchi, ham payt ravishdoshi sifatida qo'llaniladi:
“Veli gussa yeduklerince biter”, “Dilin tuttugunca ki§i dinq olur”
(Kishi tilini qancha tiysa, shuncha tinch bo ladi).
Yordamchi qiyoslovchi ravishdoshlar -mi§, -ir, -ecek, -iyor,
-ce va -cesine qo‘shimchalari, shuningdek, egalik qo'shimchalari
olmasdan gibi, kadar ko'makchilari vositasida yasaladi: кшктпщда,
gormemiyqesine, anlamazca, koparircasina kabi. Ularning -mi.?
qo'shimchasi olgan shakli ham uchraydi: Vuracakmi§qasma davran-
di (Xuddi otadiganday harakat qildi). Bilirmi§qesine soze капота
(Xuddi biladiganday gapga aralashma) kabi.
Ko'makchili 
birikmalar 
vositasida 
yasalgan 
yordamchi
qiyoslovchi ravishdoshlarga misollar: Таттц gibi bakti (Taniganday
qaradi). Goriir gibi oldum (Ко ‘rganday bo Idim) kabi. Ularning ham
-mis bilan uzaytirilgan shakllari bor: Uуиуогтщ gibi yapti (
0
‘zini
uxlaganga soldi) kabi.
-esi sifatdosh shakllari ham jo'nalish kelishigi bilan yordamchi
qiyoslovchi ravishdoshlarni tashkil etishi mumkin: patlayasiya,
oldiiresiye, qildirasiyakabl.Delikanhyiolduresiyedovmu^lerdi (Yigitni
o'glide к do'pposlashgan edilar). Ahmet bu yaramaz kizi qildirasiya
seviyordu (Ahmad bu shumtaka qizni devonalardek sevardi) kabi.
134


Qiyoslovchi ravishdoshlar soyledigim tarzda, verdigim olqiide,
takacagi boyda birikmalarida bo'lgani kabi boshqa turli ko'makchilar

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin