Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X
qilmoq fe’liga muqobil m a’noda
yapmak f e ii
qoilaniladi.
Yapmak /
qilmoq fe’li boshqa yordamchi fe'llar singari
bajarmoq, amalga oshirmoq fe’llari m a’nosida qoilanilishi va gap
tarkibida sodda kesim vazifasini bajarishlari mumkin:
Bit ktigiik afacan kizin her kahrmi geker, her dedigini yapardi. — Bu kichik ofatijon qiz- ning har qanday gapini ко ‘tarar, aytganidan chiqmas edi. yapmak /
qilmoq feilari ot, ot xarakteridagi so'zlar bilan birikib, qo'shm a
fe’lni hosil qiladi va gapda tarkibli ot kesim b o iib keladi:
Dede, se- nelerce да 1 цт ц, gabalami§, servinin iki yam na iki odah bir ta$ kule уарП гт ц. - Buva villar davomida ishlagan, harakat qilgan. sarv daraxtining ikkiyoniga ikki xonali qala qurdirgan(qildirgan). Turk tilidagi tarkibli kesimning katta qismini
etmek/ etmoq yordamchi feilari vositasida hosil qilingan q o ‘shma fe ila r tashkil
etadi:
Maamafih iiziimle sanayi-i nefise arasmdaki munasebet inkar edilm ez■ - Shuningdek, uzum bilan nafosat san ’ati о ‘rtasidagi aloqa inkor etilmaydi Turk tilidagi
bulmak /topmoq feiining majhul nisbat shakli
bulunmak /b oim oq yordamchi f e i vazifasida qoilanilishi mumkin.
bulunmak f e ii
b oim oq f e i i singari b o g iam a vazifasini bajarishi
mumkin:
Nihayet Munir Bey, sefaret katibligiyle birgok seneler Lon- dra'da ЬиЫптщШ. -
Nihoyat, Munirbey elchilik kotibligi lavozi- mida bir nechayillar davomida Londonda