Microsoft Word Маруза матн Тупрок-усимлик Zionet22

 
3) 
ko‘k no‘xat-kuzgi ekinlar-qand lavlagi.
 
Nam bilan etarlicha ta’minlanmaydigan rayonlarda aytilgan variantlardan tashqari, toza 
shudgor-kuzgi ekinlar-qand lavlagi almashlab ekish sxemasi qo‘llaniladi. Sug‘oriladigan 
zonalarda ko‘p yillik o‘tlar o‘rniga birinchi yili ekilgan kuzgi va baxorgi bo‘g‘doy qand lavlagi 
uchun yaxshi o‘tmishdosh ekin hisoblanadi. Kuzgi bug‘doy va makkajo‘xori o‘rniga ekish ham 
yaxshi samara byeradi. Almashlab ekishni to‘g‘ri joriy etish qand lavlagi xosildorligini 
gektariga 60-80 s ga oshiradi. 
O‘zbekiston sharoitida yer xaydashdan oldin gektariga 20-40 t chirigan go‘ng, 90 kg 
fosfor va 60 kg kaliy solinadi. Azotli o‘g‘itlar me’yori 200-250 kg

ga bo‘lganda yaxshi natija 
byeradi. Azotli o‘g‘itlar bo‘linib solinadi: ekish bilan bir vaqtda 20 kg, o‘suv davrida birinchi va 
ikkinchi suvdan oldin 90 kg dan byeriladi.
Qand lavlagi keng qatorlab ekiladi, qator orasi 60-70 sm bo‘ladi, o‘simliklar orasi 12-20 
sm atrofida bo‘ladi. Ko‘p urug‘li navlardan gektariga 20-25 kg, bir urug‘liklarda 12-15 kg 
atrofida ekiladi, ekish chuqurligi 3-4 sm bo‘ladi. Ekish muddati-mart oyi. Ekish muddati 
kechiktirilsa xosil kamayadi va tarkibidagi shakarning miqdori ham kamayadi. Lavlagi o‘suv 
davrida suvni ko‘p sarf qiladi. Bir sentnyer ildiz va barg xosil qilish uchun 120-135 s suv sarf 

---

79
bo‘ladi. O‘suv davrida tuproq namligini 70% atrofida saqlab turish kyerak. O‘suv davrida 
lavlagi 6-12 martagacha sug‘oriladi, suv sharoitga qarab belgilanadi, xar sug‘orishda gektariga 
600-800 kub metr hisobida sariflanadi. Xar sug‘orishdan keyin qator oralariga ishlov byeriladi. 
Qator orasiga ishlov byerish soni tuproq xolatiga, begona o‘tlar bilan zararlanishiga bog‘liq.
Ildizmevani saqlaydigan usul: chuqurligi 50-70 sm, kengligi 150-200 sm, uzunligi xosil 
miqdoriga qarab tayyorlangan xandaklarga qo‘yib saqlanadi. Lavlagi -3
0
S da muzlaydi, muzlab 
qolgani qayta ishlashga yaramaydi. 
Urug‘ olish uchun birinchi yilgi o‘suv davrida urug‘likbop lavlagi (onalik lavlagi) 
etishtiriladi yoki kech yozda yoki kuzning boshlanishida urug‘ ekib keyingi yil urug‘ 
eg‘ishtiriladi.