Mahalla va oila
Yüklə 4,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jahon Sog‘liqni saqlash tashkiloti bergan bayonotga qaraganda, har yili 800 mingdan ortiq kishi o‘z joniga qasd qiladi. Ya’ni har 40
- Xulqiy og‘ishlik negativ va pozitiv xarakterga ega bo‘lishi mumkin.
|
Jahon Sog‘liqni saqlash tashkiloti bergan bayonotga qaraganda,
har yili 800 mingdan ortiq kishi o‘z joniga qasd qiladi. Ya’ni har 40 daqiqada bir kishining o‘z joniga qasd qilishini anglatadi. Bu boradagi ilk hisobot yaqinda e’lon qilindi. Me’yordan xulqiy og‘ishlik holati bola rivojlanishida ham aqliy norasolik va qobiliyatlilik bo‘lib ifodalanishi mumkin. Bola xulq - atvoridagi bunday negativ xulqiy og‘ishlik jinoyatchilik, alkogolizm, giyohvandlik va boshqalar sifatida insonning (nafaqat insonning, balki Xulq - atvoriga pozitiv og‘ishlikka ijtimoiy ijodning barcha shakllari taalluqli bo‘lib, ular: iqtisodiy tadbirkorlik, ilmiy va badiiy ijodkorlik va boshqalar, aksincha eski me’yorlar o‘rniga almashuvchi ijtimoiy tizim rivojiga xizmat qiluvchi omil hisoblanadi. Xulqiy og‘ishlik negativ va pozitiv xarakterga ega bo‘lishi mumkin. 157 Har yili 10 sentyabrni jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti o‘z joniga qasd qilish holatlarining oldini olish Xalqaro assotsiatsiyasi (International Association for Suicide Prevention) bilan hamkorlikda Jahon o‘z joniga qasd qilishlarning oldini olish kuni (World Suicide Prevention Day) sifatida nishonlaydi. Tahlilchilar Sharqiy Yevropa mamlakatlari suitsid bo‘yicha birinchi o‘rinda ekanini aytishadi. Yaponiyada har yili 30 ming kishi o‘z joniga qasd qiladi. O‘z joniga qasd qiluvchilar Lotin Amerikasi va musulmon davlatlarida juda ham ozchilikni tashkil qiladi. So‘nggi vaqtlarda Rossiyada o‘z joniga qasd qiluvchilar soni yoshlar orasida ko‘plab uchramoqda. Jahon Sog‘liqni saqlash tashkiloti nafaqat o‘z joniga qasd qilish holatlarini to‘xtatishga, balki hayotdan to‘yib ketgan kishilarni davolashga e’tibor qaratish lozimligini aytib keladi. O‘smirlar asosan qashshoqlik, oila a’zolari yoki tengdoshlarining salbiy munosabati, rad etilgan sevgi, o‘qishdagi o‘zlashtirish pasayishi, bedavo kasallik, bolalikdagi zo‘ravonliklar asorati, giyohvand va alkogol mahsulotlar iste’moli oqibatida o‘z jonlariga qasd qiladi. Bugungi kunda bir qator mamlakatlarda o‘z joniga qasd qilishga uringan shaxslar jazoga tortiladi. Masalan, Hindistonda o‘zini o‘ldirishga uringan 158 shaxs bir yil ozodlikdan mahrum qilinadi yoki jarimaga tortiladi. Singapurda ham o‘zini o‘ldirishga uringan shaxslar bir yil qamoqda o‘tirishga majbur. OAV mutaxassislari uchun mo‘ljallangan “O‘z joniga qasd qilish prevensiyasi” (Jaxon sog‘liqni saqlash tashkiloti, 2000-yil) nomli qo‘llanmada “Zaif insonni o‘z joniga qasd qilishiga turtki bo‘luvchi juda ko‘p omillar qatorida suitsid holatlarining ommaviy –axborot vositalarida keng yoritilishi bo‘lishi mumkin”, - deb ta’kidlanadi. Yuqoridagilarni inobatga olib, o‘z joniga qasd qilish, ayniqsa voyaga yetmaganlar orasida o‘ziga va o‘zgalarga zarar yetkazish hodisalari to‘g‘risidagi xabarlarni OAVda bayon qilish, shu kabi sahnalarni namoyish etish bo‘yicha tegishli tavsiyalar ishlab chiqib, tasdiqlash va unga rioya qilinishini qat’iy nazorat qilish kerak. Yüklə 4,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|