Mahalla va oila

Ijtimoiy-pedagogik omillar.
Oila, maktab va ijtimoiy tarbiya 
nuqsonlarida namoyon bo‘ladi. Bu omil bolani erta ijtimoiylashuvdan 
og‘ishganlikka, bolalik davridayoq maktabda o‘zlashtirmovchilik tufayli maktab 
bilan aloqaning uzilishi (pedagogik bo‘sh qo‘yishlikka) olib keladi. O‘smirda 
maktabga bo‘lgan ongli ravishda qiziqishning shakllanmasligi motiviga sabab 
bo‘ladi. Bunday bolalar maktabga yomon tayyorlangan, uy vazifalariga 
negativ munosabatda bo‘luvchi, maktab baholariga befarq bo‘ladigan, o‘quv 
dezadaptatsiyasiga uchrovchi bo‘ladilar. 
13
Somatik (Yunoncha
sоma
- 
tana
)
tana bilan boq’liq organizmdagi
psixikaga qarama
-
qarshi bo’lgan holat.
14
Хarakter arsentyatsiyasi
–
xarakterning alohida хususiyatlarining o’ta kushli ifodalanishi
quyidagi tiplari ajratiladi: 
АХ:1

---

155
Bular
; 
-
o‘quv dezadaptatsiya
– bolaning maktabga bo‘lgan umumiy 
qiziqishini saqlanishida bir yoki ikki fanni o‘zlashtirishda qiyinchilikka duch 
kelgan holatidir. 
- 
maktab dezaptatsiya
– bolaning yosh xususiyatida ta’lim olishidagi 
qiyinchiliklar bilan bir qatorda xulqiy buzilish holatlari o‘qituvchilar, sinfdoshlari 
bilan janjalli vaziyatlar ko‘rinishida o‘ringa chiqadi. Dars qoldirish odatlari 
paydo bo‘ladi. 
- 
ijtimoiy dezadaptatsiya
– bolaning o‘qishga bo‘lgan qiziqishi, maktab 
jamoasining talablariga javob berishdan qochish holatlari, turli asotsial 
jamoalarga kirib ketish, spirtli ichimliklarga, giyohvandlik moddalariga 
qiziqishining ortishi bilan namoyon bo‘ladi. 
Bolaning ijtimoiy rivojlanishidagi og‘ishganlik omillarga yomon oilalar 
sabab bo‘ladi. Shunday oilaviy o‘zaro munosabatlar usullari mavjudki, ular 
voyaga yetmaganlarning quyidagi assotsial xulq-atvorining shakllanishiga olib 
boradi: 
1.