Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

"Allohni zikr qilmoq (barcha narsadan) ulug‘dir"
(Ankabut, 45), deb aytgan", 
dedilar. 
598. Hasan Basriy (rahmatullohi alayh) rivoyat qiladilar. Rasulullohdan sollallohu alayhi 
vasallam: "Ey Allohning elchisi, amallarni qaysisi afzalroq?" deb so‘rashdi. Aytdilar: 
"o‘layotgan vaqtingizda tilingizning Alloh zikri bilan ho‘l bo‘lishi". 
Molik ibn Dinor (rahmatullohi alayh) aytadilar: "Kim maxluqlarning so‘zidan oshib, Alloh 
azza va jallaning so‘ziga rag‘bat qilmasa, uning amali kamayibdi, qalbi ko‘r va umri zoe’ 
bo‘libdi". 
599. Anas ibn Molik (r.a.) Payg‘ambardan sollallohu alayhi vasallam rivoyat qiladilar: 
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Allohni zikr qilish imonning alomati va 
nifoqdan ozod bo‘lish, shaytondan qo‘rg‘on va do‘zaxdan to‘suvchidir". 
600. Vahb ibn Munabbah Ibn Abbosdan (r.a.) rivoyat qiladilar. U kishi aytdilar: "Alloh 
taolo Yahyo ibn Zakariyoni (a.s.) bani Isroilga payg‘ambar qilib yuborayotganida, ularni 
beshta ishga buyurishni va ularning har biriga aytishni amr qildi. U zot ularni Allohga 
ibodat etishga va Unga hech narsani sherik qilmaslikka buyurdilar. Va ushbu masalni 
aytdilar: "Shirkning o‘xshashi, bir kishi toza molidan qul sotib oldi, keyin unga uy qilib 
berdi, uylantirdi. Keyin unga mol berib, u mol bilan tijorat qilishni, undan kifoya 
qiladigan darajada yeb, foydaning ortiqchasini o‘ziga qaytarishni buyurdi. Ammo qul 

---

Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
244
foydaning ortiqchasini xo‘jayinining dushmaniga bera boshladi. Xo‘jayiniga esa 
ozginasini berdi. Bunday qul qaysilaringizni rozi qiladi?" So‘ngra ularni namozga 
buyurdilar va bunga quyidagicha zarbulmasal qildilar: "Salotning o‘xshashi, bir kishi 
podshohning oldiga kirishga ruxsat so‘radi. Ruxsat berishdi, kirdi. Podshoh uning so‘zini 
eshitish va hojatini bajarish uchun unga o‘girildi. U esa, o‘ngga, chapga alanglayverdi, 
hojatiga e’tibor qilmadi. So‘ng podshoh ham undan yuz o‘girdi va hojatini bajarmadi". 
Keyin ularga ro‘zani buyurdilar va bunday masal keltirdilar: "Ro‘zadorning o‘xshashi, 
kishi urushga borish uchun jubba kiydi. Qurolini oldi, lekin dushmani kelmadi. 
Dushmanning quroli unga qarshi ishlamadi". So‘ng ularni sadaqaga buyurdilar va 
quyidagicha masal qildilar: "Bir kishini dushman asir oldi. o‘zini ulardan ma’lum pulga 
sotib olib, ularning shahrida ishlay boshladi, ularga olgan foydasidan ozgina berib turdi, 
shunday qilib ulardan o‘zini batamom ozod qildi". So‘ngra ularni Allohning zikriga 
buyurdilar va bu xususda quyidagicha misol qildilar: "Zikrning o‘xshashi, bir qavmning 
qo‘rg‘oni bor. Ularga dushman bostirib kelsa, qo‘rg‘onlariga kirib, eshiklarni qulflaydilar 
va o‘zlarini dushmandan himoya qiladilar". 
Muhammad Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam ham aytdilarki: "Alloh taolo Yahyoga 
(a.s.) buyurgan bu besh narsani sizlarga men ham buyuraman va yana menga Alloh 
buyurgan beshta boshqa xislatni amr etaman. Jamoatni mahkam ushlanglar, quloq 
osinglar, itoat etinglar hijrat qilinglar, harakat qilinglar, kim johiliyat duosi bilan duo 
qilsa, u jahannamdagi tepalik ustidadir". 
Ubaydulloh ibn Umayr aytadilar: "Kim alhamdulillah, desa, unga osmon eshiklari 
ochiladi. Takbir aytsa, yer va osmon orasini to‘ldiradi. Alloh taologa tasbeh aytsa, uning 
savobi qanchaligiga hech kimning ilmi yetmaydi, Allohdan boshqa". 
601. Alloh taolo (hadisi qudsiyda) aytadi: "Agar bandam Meni nafsida zikr qilsa, Men 
ham uni nafsimda zikr qilaman. Agar Meni bir o‘zi zikr qilsa, uni Men ham bir o‘zim zikr 
qilaman va agar jamoat ichida Meni zikr qilsa, Men uni undan yaxshiroq va hurmatliroq 
jamoat ichida zikr qilaman". 
Yana Ibn Umayr aytadilar: "Kim boshini to‘shakka qo‘yganda Allohni zikr qilsa, keyin shu 
holatda uxlab qolsa, to uyg‘ongunicha uni zikr qiluvchi deb yoziladi". 
Faqih aytadilar: Zikr Alloh taolodan afv va mag‘firat demakdir. Agar banda Allohni zikr 
qilsa, Alloh taolo uni mag‘firat bilan zikr qiladi. 
Ali ibn Abu Tolib (r.a.) aytadilar: "Zikr ikki zikr orasida, Islom ikki shamshir orasida, 
gunoh ikki farz o‘rtasidadir". 
"Zikr ikki zikr orasida", deganlarining ma’nosi, agar bandani Alloh tavfiq bilan zikr 
etmasa, u Allohni zikr qilishga qodir bo‘lmaydi va banda Allohni zikr qilsa, Alloh uni 
mag‘firat bilan zikr qiladi. "Islom ikki qilich orasida", degan so‘zlarining ma’nosi, 
musulmon bo‘lguncha kurashiladi, musulmon bo‘lgandan keyin qaytsa, o‘ldiriladi. 
"Gunoh ikki farz orasida", deganlarining ma’nosi, bandaga gunohdan saqlanish farzdir, 
agar gunoh qilib qo‘ysa, tavba qilmog‘i farz bo‘ladi. 
Ibn Abbos (r.a.) Alloh taoloning: