ning fikricha, o‘smirning jinsiy identifikatsiyasida gender stereoti-
plarning ham o‘rni bor, lekin bunday stereotip ustanovkalar ko‘proq
o‘g‘il bolalarga xos bolib, bu otaning sifatlari va gender munosa
batlariga bogliq; qizlardagi muskulinlikka moyillik va androgin-
likning kuchli namoyon bolishi esa ulardagi yangicha fikrlash va
onalarining oilaviy munosabatlar tizimidagi faol o‘rni va jinslara-
ro munosabatlarga nisbatan liderlik ustanovkasidan kelib chiqadi.
Xavotirlanishning tafakkur xususiyatlari bilan bogliqlik
masalalari R.I.Sunnatova ishlarida yoritib berilgan1. U maktab
gacha yoshdagi bolalar, o‘quvchilar va kattalarda masalalarni hal
etishdagi fikrlash faoliyatining individual tipologik xususiyatlarini
tadqiq etgan bolib, uning fikricha o‘ziga nisbatan hissiy-qadri-
yatli munosabat, ya’ni kongruentlik o‘z-o‘zini baholash darajasi,
shaxsning intilishi, mustaqil rivojlanishga ko‘maklashadigan kon-
struktiv o‘z-o‘zini baholash, o‘zini yoqtirmaslik, ichki nokongru-
entlik, o‘z-o‘ziga konformlilik holatlari bilan ifodalanadi hamda
o‘z-o‘zini realizatsiyalashda ichki to‘siq bolib qoladi va musta
qil rivojlanish deformatsiyasiga olib keladi, ya’ni shaxs rivojlanishi
umumiy yo‘nalishiga destruktiv ta’sir etadi. Muallif himoyasiz-
lik va keraksizlik hissi ko‘rinishida namoyon boluvchi bolalarda-
gi yuqori darajadagi xavotirlilik destruktiv o‘z-o‘ziga baho berish
bilan bogliqdir, deb ta’kidlaydi. R.I.Sunnatova fikrlash faoliyati
ning individual-tipologik xususiyatlarini olganib, bu xususiyatlar
qatoriga mustaqil yoki mustaqil emaslik, o‘zini o‘zi baholashda
konstruktivlik-destruktivlik, fikrlash faoliyatida qaror qabul qilish
bo‘yicha shaxslararo ta’sir olkazish holatlarida konfliktlik-kon-
formlik kabilar kirishini ta’kidlagan.
E.G‘.G‘oziyev tomonidan shaxsda mustaqil ijodiy fikrlashni
rivojlantirish masalalari o‘rganilgan bolib, muallifning fikricha,
ijodiy fikrlash quyidagi xususiyatlari bilan boshqa fikr yuritish
jarayonlaridan muayyan darajada ajralib turadi: mazmundorligi,
Dostları ilə paylaş: